Uzbudljivo veče na Trgu pjesnika priredio je Dragan Prole, profesor na Filozofskom fakultetu u Novom Sadu, jedan od vrhunskih teoretičara filozofije i umjetnosti u regionu. Pred budvansku publiku Prole je stigao sa novom knjigom „Jednakost nejednakog – fenomenologija i rane avangarde”.
Novosadski filozof je naglaasio da je želio ovim djelom da istakne odnos avangarde sa klasičnim poimanjem istorije. Avangarde žele da unište istoriju.Avangardisti cjelokupnu evropsku istoriju vide kao prevaru, i vide čovjeka XX vijeka kao vrstu karikature vlastite istorije.
– Žestina s kojom se od Rusije, pa do Portugalije istorija napada, gdje se institucije vezane za umjetnost, kao što je muzej, galerije, poistovjećuju sa grobljima, to su mjesta ne života umjetnosti, nego smrti umjetnosti. Oni pokazuju žestinu pokušaja da se promjeni dramatična situacija prema istoriji – istakao je on.
– Kad danas odemo u galerije i vidimo kolike cjene dostižu radovi savremenih umjetnika, i to uporedimo s njihovim egzistencijama, ja tu vidim vrstu velikog cinizma, a s druge strane, i kolika je ta moć tržišta na polju umjetnosti, i tog liberalnog duha koji kaže idite na tržište, tu ćemo vam pokazati da li ste i koliko ste uspješni.
Ono što je možda najvažnije, kako je istakao, avangarde su u tretmanu primitivnog generalno bile jedna vrsta lakmusa za raskrinkavanje nacističkih i totalitarnih režima.
– Savremena umjetnost je vremenom postala jedna velika ideološka platforma, što je pokazatelj da tu nije samo ekonomija dirigent, nego je i politika, što se vidi po odnosu prema savremenoj umjetnosti. To pokazuje da umjetnička produkcija u osnovi nije u dobrom djelu spontana i vezana samo umjetničkim rezonima, nego je ili ekonomski ili politički dirigovana, što je ostalo do danas, i utoliko je svaki iskorak u umjetnosti jedno malo čudo, i u tom malom čudu pojava avangarde jedino može biti sagledana – rekao je Dragan Prole gostujući na Trgu pjesnika.
R.K.
22.07. – Dan