U petak, 2. avgusta, sa početkom u 21h, na Trgu pjesnika se nastavlja ovogodišnji književni program festivala predstavljanjem monografije „San na javi – o teatru s ovog kraja svijeta“, posvećene Varji Đukić, glumici. Na Trgu će govoriti Varja Đukić, Aleksandar Milosavljević, pozorišni kritičar i teatrolog, urednik izdanja, i prof. mr Janko Ljumović.
Noseće poglavlje knjige koja se predstavlja nosi naziv Dijalog, u formi kreativnog intervjua kroz misli, govor i tekst Varje Đukić i Aleksandra Milosavljevića. Monografija sadrži i tekstove Milene Dragićević Šešić, Blagote Erakovića, Borisa Liješevića, Kruna Lokotara, Vesne Čučić, Miroslava Minića i Stele Mišković, iscrpne navode iz kritika i prikaza pozorišnih predstava, teatrografiju, filmografiju, bibliografiju… Knjiga je ilustrovana fotografijama i dokumentacijom iz perioda 1982-2023. godine. Izvori dokumentacije su Jugoslovensko dramsko pozorište, Crnogorsko narodno pozorište, Kraljevsko pozorište „Zetski dom“, Grad teatar Budva, Dah teatar, CZKD, Atelje 212, Barski ljetopis, Nacionalna biblioteka Crne Gore „Đurđe Crnojević“
Božo Koprivica je o knjizi “San na javi” rekao sledeće: “Svatko tko ima bogatu scensku biografiju dužan je da napiše knjigu. Varja je to učinila, to je njeno otkrovenje, psalm i palimpsest. Kao dar mladim glumcima. Kao niti vremena. Varja Đukić rano je prepoznala svoj dar i sve učinila da se taj talenat ostvari. Rano su, još u pionirima, počele pripreme. Balet i violina u muzičkoj školi Vasa Pavić: Vazdušna lađa i jarbol do neba bijeloga. Nije slučajno počela da piše knjigu San na javi (Sibila, Podgorica, 2023) na Dan pobjede protiv fašizma – 9. maj 2022. Ovo je knjiga u znaku olimpijskog narcisa. Ali je taj olimpijski narcis opravdan, jer ima apsolutno pokriće. Ili, a ko činja biti će najbolji. Najbolja, važan je Varji rod“.
Janko Ljumović za knjigu“San na javi” kaže da je „i dnevnik sjećanja, zajedničkog sjećanja autorke i urednika knjige, dnevnik sjećanja koji prati Varjinu radnu i životnu biografiju, njen odnos prema profesiji i odnos prema društvenoj i svakoj drugoj stvarnosti. Tako dnevnik sjećanja postaje i leksikon u kome pronalazimo galeriju ličnosti, umjetničkih projekata i institucija, i svi oni zajedno ulaze u osobeni okvir definicija, pa se tako ova knjiga čita i kao kulturna istorija, i kao kulturna geografija prostora koji konstantno doživljava složenu društvenu transformaciju. Prevođenje sjećanja u memoriju, potvrđuje se i ovom knjigom, važan je čin kulture, polazeći od stanovišta da je pamćenje ili memorija sposobnost da se pitamo i tumačimo, i da saznamo”.
Varja Đukić rođena je 1962. godine u Zagrebu, Hrvatska. Studije glume na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu, upisala 1980. godine na klasi prof. Ognjenke Milićević. Igrala u predstavama Jugoslovenskog dramskog pozorišta: Zli dusi (Lizaveta Nikolajevna), Žak ili pokornost (Roberta), Na letovanju (Varja), Mario i mađioničar (Silvestara); Pozorišta Dvorište: Mara – Sad (Šarlota Kordej); Ateljea 212 i Narodnog pozorišta Sombor: Lunasa (Agneza); Beogradskog dramskog pozorišta: Kuća strave – Seosko dvorište (Bepi); Dah teatra: Ova vavilonska pometnja (Anđeo), Darovi naših predaka (Tuta); Nezavisna produkcija Beograd: Pod muškim kišobranom (Vesna Parun); Crnogorskog narodnog pozorišta: Titograd od 1985. do 1990: Veliki briljantni valcer (Ljubica), Krojači džinsa (Marija), Noć bogova (Luda), Klaustrofobična komedija (Balerina), Revizor (Hljestakov); Budva Grad teatra: Banović Strahinja (Žena), Jerma (Marija), Krvave svadbe (Majka); Zetskog doma: Princeza Ksenija od Crne Gore (Ksenija), Kralj Ibi (Majka Ibi), Višnjik (Ranjevska), Hanibal pozemni (Kleo), Maškarata ispod kuplja; Barski ljetopis: Vladimir i Kosara (Kosara), Hasanaginica (Hasanaginica); Crnogorskog nardonog pozorišta od 2000. do danas: Party Time (Džila), Nora (Linde), Joneskomanija (Gospođa Smit), Nigdje nikog nemam (Sara), Ko se boji Virdžinije Vulf (Marta), Na ljetovanju (Marija Ljvovna), Ribarske svađe (Livorna), Post scriptum (M. I Majka), Šćeri moja (Milena), Ženidba (Fjokla), Ekvinocio (Jele). Publika pamti njene uloge iz predstava u produkciji Grada teatra – Banović Strahinja u režiji Nikite Milivojeća, Jerma u režiji Ljuboslava Majere, Ribarske svađe u režiji Ane Vukotić i Krvave svadbe u režiji Igora Vuka Torbice, a takođe je i dobitnica Nagrade za pozorišno stvaralaštvo Grada teatra za 2015. godinu i u obrazloženju žirija je između ostalog navedeno i sledeće: „Varja Đukić misli i živi pozorište koje osobeno, hrabro i istraživački donosi najviše rezultate. Nagrada za dramsko stvaralaštvo ’Grad teatar’ potvđuje značaj uloga koje je Varja Đukić ostvarila u predstavama festivala ’Banović Strahinja’, ’Jerma’ i ’Ribarske svađe’. Uloge u pomenutim predstavama, i posebno uloga Žene u predstavi ’Banović Strahinja’ dio su memorije koja slavi moć pozorišta. Ukupan glumački i autorski rad Varje Đukić u savremenom pozorištu emanira visoke umjetničke standarde izuzetne scenske poetičnosti, a posebno ističemo i ostvarenu kulturološku misiju niza važnih umjetničkih i kulturnih projekata koje autorski ili urednički potpisuje“. Osim glume i značajnih uloga u predstavama u produkciji različitih pozorišta i festivala Varja Đukić potpisuje autorstvo u nizu pozorišnih projekata. Autorka je pozorišnih predstava: “Tebi iz jučerašnje” po djelima Marine Cvetajeve, “Pozorišni geto”, “Post scriptum” po djelima Danila Kiša, ,,Malo o duši” Vislave Šimborske i “Slavuj- dramsko muzička forma za Kseniju”. Poezija, književnost u izvedbenim umjetnostima, predstave i projekti u kojima Varja Đukić kroz autorsvo teksta, režiju i glumu kompleksno donosi svijet književnosti na scenu. Svi navadeni pozorišni projekti su vrlo osobena posveta autorke književnicama i književnicima ili ikonama kulture kakva je za Podgoricu i Crnu Goru bila Ksenija Cicvarić.
Pres-služba “Grada teatra”