Jul, 2025
more
Event Details
Emanuel Ruben (Emmanuel Ruben), FR
Mediteranke
Moderator: Božena Jelušić
Prevodilac: Željka Janković
Emanuel Ruben (Emmanuel Ruben, 1980), rođen je u Lionu. Diplomirao je geografiju na lionskoj École normale supérieure, a potom je nastavio školovanje na Nacionalnom institutu za istočne jezike i civilizacije u Parizu. Prvi roman, Halte à Yalta, objavio je 2010. godine. Snežna linija (La ligne des glaces) njegov je treći roman, koji se 2014. godine našao u izboru za prestižnu nagradu „Gonkur”. Posle višegodišnjeg boravka u zemljama Evrope, kako zapadne tako i istočne, Emanuel Ruben sada živi i radi u Francuskoj.
Božena Jelušić je diplomirala i magistrirala opštu književnost i teoriju književnosti na Filološkom fakultetu u Beogradu. Radila je kao profesorica književnosti i medijske pismenosti u gimnaziji “Danilo Kiš” u Budvi, a dobitnica je najviše crnogorske nagrade u oblasti obrazovanja OKTOIH (2000). Bavila se metodikom nastave književnosti i medijske pismenosti, autorka je više predmetnih programa i čitanki za četiri razreda gimnazije i Priručnika za razvoj medijske pismenosti i sprovođenje nastave. Članica je Koalicije za Medijsku pismenost i aktivno sarađuje kao trenerica u Zavodu za školstvo i nevladinim organizacijama koje se bave medijskom pismenošću. Autorka je više studija i eseja u oblasti teorije i istorije književnosti; bavi se književnom, pozorišnom i likovnom kritikom.
Objavila je knjige: Božena Jelušić i Mato Jelušić: Kako je Budva sanjala Mediteran (Argonaut – Budva, 1996 i 2008)); Božena Jelušić: Mitsko u Lalićevim romanima (Kulturno prosvjetna zajednica Podgorice, 2000); Mato Jelušić i Božena Jelušić: Iskušavanje filma – Živko Nikolić i njegovo filmsko djelo (ZUNS – Podgorica i Argonaut – Budva, 2006); Božena Jelušić: Obične stvari (JU Narodna Biblioteka Budve, 2019). Jedna je od autora/ki u knjizi Learning to change – The Experience of Transforming Education in South East Europe (CEU PRESS, Budapest, New York, 2005). Glavna je autorka Nacionalnog izvještaja o razvoju po mjeri čovjeka: “Ljudi su najveće bogatstvo jedne zemlje. Koliko je bogata Crna Gora?” (UNDP – Podgorica, 2013), rangiranog te godine među pet najboljih izvještaja. Učestvovala je u nastajanju Deklaracije o zajedničkom jeziku u okviru projekta Jezici i nacionalizmi, koju je ubrzo potpisalo više od osam i po hiljada građana bivše zajedničke države.
Više od deset godina je bila kolumnistica dnevnog lista „Vijesti“, u kojem je dvije godine obavljala funkciju ombudsmana. Od osnivanja (1992 – 2012) je bila predsjednica jedne od prvih crnogorskih NVO „Za bolji grad“, koje se bavilo očuvanjem urbanih i ambijentalnih vrijednosti budvanskog kraja. Pored više mandata u lokalnom parlamentu, od 2020. do posljednjih izbora je bila poslanica u Skupštini Crne Gore i predsjednica Odbora za rodnu ravnopravnost.
- Decembar 2017, predgrađe Liona. Samuel Vidubl ponovo se susreće s članovima svoje porodice s majčine strane, na večeri za Hanuku, prepunoj meteža i živopisnih priča o njihovom Alžiru, od osvajanja Konstantina 1837. do egzodusa 1962. godine. Dok gleda kako gore sveće u menori, jedinom predmetu što je stajao uglavljen u nana Bajin kofer kad je stigla u Francusku, a predstavlja temu brojnih fantazija u porodičnom romanu – navodno je pripadao Kahini, jevrejskoj berberskoj kraljici – odlučuje da se otisne na putovanje, pa kreće avionom za Konstantin. Nada se i da će tamo pronaći Džemilu, koju je upoznao u Parizu, u noći nakon terorističkih napada, a koja je otišla da diže revoluciju kako bi se okončao Butflikin režim u Alžiru.
Prošlost i sadašnjost se prepliću dok Samuel luta po ulicama Konstantina, po Gelmi i Anabi, pronalazeći mesta gde mu se baba udala, gde mu se deda ubio, gde je rođena njegova majka, gde se njegova tetka ukrcala na brod za Marselj. Po povratku u Francusku, neumorno ispituje žene iz svoje porodice, čija je dužnost da pale devet sveća, ne bi li rasvetlio tajnu svećnjaka.
Kroz njihove uspomene shvata šta ga povezuje sa Alžirom i šta povezuje sve te generacije žena, koje bi istorija izbrisala da nije romana da to isprave. Iza višestrukih identiteta, legendarnih, stvarnih ili preuzetih – berberska prošlost, jevrejska vera, arapski jezik, francusko državljanstvo – ocrtava se pripadnost jednoj geografskoj zajednici: prava domovina tih Orijentalki jeste Mediteran, Mediteran nekadašnjih i sadašnjih izgnanika, Mediteran Homera i Alberta Koena, Ibn Halduna i Albera Kamija.
U ovoj velikoj knjizi smeha i suza, u kojoj ima nečeg od inicijacijske potrage, pripovesti o korenima, sage o jednoj porodici i ljubavnog romana istovremeno, Emanuel Ruben slavi zemlju svojih predaka i daje joj novo lice.