Events

Narodno pozorište, Beograd

Lav Nikolajevič Tolstoj

Rat i mir

Režija: Boris Liješević

Dramatizacija: Fedor Šili

Scenografija: Janja Valjarević

Kostimografija: Bojana Nikitović

Kompozitor: Stefan Ćirić

Scenski govor: Ljiljana Mrkić Popović

Igraju:

HADžI NENAD MARIČIĆ- Grof Petar (Pjer) Kirilovič Bezuhov
MIODRAG KRIVOKAPIĆ – Knez Nikolaj Andrejevič Bolkonski
DANILO LONČAREVIĆ – Andrej, njegov sin
ZLATIJA OCOKOLjIĆ IVANOVIĆ – Marija, njegova kćerka
ZORANA BEĆIĆ ĐORĐEVIĆ – Liza, žena kneza Andreja
DUŠAN MATEJIĆ – Grof Ilja Andrejevič Rostov
BOJANA STEFANOVIĆ – Grofica Natalija Rostova
TEODORA DRAGIĆEVIĆ – Nataša, njihova kćerka
NEMANjA STAMATOVIĆ – Nikolaj, njihov sin
NINA NEŠKOVIĆ – Sonja, njihova rođaka
SLOBODAN BEŠTIĆ – Knez Vasilije Sergejevič Kuragin
KALINA KOVAČEVIĆ – Elen, njegova kćerka
PETAR STRUGAR – Anatol, njegov sin
VUČIĆ PEROVIĆ – Boris Drubecki
NEDIM NEZIROVIĆ – Napoleon Bonaparta

REČ DRAMATURGA

Romen Rolan je o Ratu i miru napisao – „ovo delo, kao život, nema početak, nema kraj. Ono je sam život, u večnom pokretu.“
I zaista, Tolstojev roman nema, u konvencionalnom smislu, početak i kraj. Prvo poglavlje nas ubacuje u salon Ane Pavlovne Šerer, gde se okuplja petrogradsko plemstvo i inteligencija. Tu se raspravlja o Napoleonu, caru Aleksandru, Austriji, Pruskoj, budućem ratu, ali se istovremeno sklapaju poslovi preko carske porodice, brakovi iz interesa, i vodi se briga ko će biti najlepše obučen u salonu. Bez ikakvih uvoda, objašnjavanja, ili posebnih naznaka koji će od likova koji se tu nalaze biti glavni protagonisti, koji sporedni likovi, a koji se više nikad neće pojaviti u romanu. Tako i narativni kraj (sam kraj Rata i mira je zapravo duži esej o Tolstojevom shvatanju istorije) umesto da završava radnju, uvodi novu temu, nov događaj: začetak dekabrističkog ustanka u Rusiji 1825. godine.
Zanimljivo je zašto se Rat i mir ovako završava. Tolstoj je zapravo hteo da piše roman upravo o dekabrističkom ustanku, ali je u istraživanju shvatio da se koreni tog događaja nalaze u napoleonskim ratovima koji su se vodili od 1803. do 1815. godine. Stoga je Rat i mir pisan skoro kao uvod u ono što je Tolstoja zapravo zanimalo – a na kraju, Tolstoj nikad nije napisao knjigu o dekabristima.
Ipak, šta je suština Rata i mira? Suština, čini mi se, je u traganju. Protagonisti romana su u stalnom traganju, traže Boga, ljubav, slavu, sreću, smisao života… Pjer Bezuhov se zapita: „Čemu služi naš život? Zašto smo mi na ovome svetu? Šta to ljudi i čovečanstvo imaju da sagrade i izvedu svojim životom?“ Mislim da je to osnovno pitanje koje Tolstoj postavlja, suštinska tema knjige – shodno tome, suštinska tema dramatizacije i predstave.
Fedor Šili

REČ REDITELjA

Uzburkano more Čovječanstvo i istorija su poput prirode; sad je mirna i ništa ne može poremetiti taj mir, ali već dolazi oluja koja će sve promijeniti; kao i more kad se uzburka. A mi smo samo sićušne čestice, stanovnici tog organizma prirode. Ponekad mislimo i da upravljamo tim organizmom. A zapravo nas talasi uzdižu spuštaju i razbacuju. I svi smo isti samo što neke taj talas u momentu podigne i mi vidimo lidera, genija, snagu, dok neke druge taj isti talas razbaca u žrtve i gubitnike. To je Tolstojevo uzburkano more istorije. Mi vidimo lidere i vođe i pokretače i ratove, a Tolstoj vidi jedan prirodan a nama neshvatljiv proces, more istorije koje se uzburkalo. Uzburkano more Evrope – danas nemirnije nego ikada u novijoj istoriji. Šta se to dešava? Svijet se mijenja, kao na početku 19. vijeka kada Napoleon Evropom nosi novi svjetski poredak i govori o zajedničkoj otadžbini – Evropi bez granica. Za njim ostaju milioni mrtvih koji ne prihvataju njegovu slobodu. Svijet je pred, do tada, „najvećim ratom što ga je ikada bilo“. Šta se dešava? „Ne pokušavajte da razumete“ viče nam Tolstoj. „Jer nećete razumeti.“ Kao što životinje u oboru ne razumeju kad gazda izdvoji jednog ovna i hrani ga bolje nego druge. Ostale životinje misle da je taj ovan genije i lider. A onda se čude i plaše kada taj isti ovan prvi bude zaklan i pojeden. Pitaju se šta se desilo, gdje je napravio grešku? To je logika koja je izvan nas. Jedino što možemo da razumemo je da smo samo oruđe u rukama istorije. Da istorijom upravljaju neizbežnosti. Kako režirati Rat i mir? Kao što Kutuzov vodi Borodinsku bitku, razumevanjem okolnosti koje nas prate i da procesom upravljaju slučajnosti i neizbežnosti koje treba stalno prepoznavati, te ne zaboravljati da smo svi čestice u tom velikom organizmu Rata i mira. I kako reče Piter Bruk, u jednoj predstavi: Ništa nije važnije od ljudi koji u njoj učestvuju.
Boris Liješević

Narodno pozorište, Beograd

Lav Nikolajevič Tolstoj

Rat i mir

Režija: Boris Liješević

Dramatizacija: Fedor Šili

Scenografija: Janja Valjarević

Kostimografija: Bojana Nikitović

Kompozitor: Stefan Ćirić

Scenski govor: Ljiljana Mrkić Popović

Igraju:

HADžI NENAD MARIČIĆ- Grof Petar (Pjer) Kirilovič Bezuhov
MIODRAG KRIVOKAPIĆ – Knez Nikolaj Andrejevič Bolkonski
DANILO LONČAREVIĆ – Andrej, njegov sin
ZLATIJA OCOKOLjIĆ IVANOVIĆ – Marija, njegova kćerka
ZORANA BEĆIĆ ĐORĐEVIĆ – Liza, žena kneza Andreja
DUŠAN MATEJIĆ – Grof Ilja Andrejevič Rostov
BOJANA STEFANOVIĆ – Grofica Natalija Rostova
TEODORA DRAGIĆEVIĆ – Nataša, njihova kćerka
NEMANjA STAMATOVIĆ – Nikolaj, njihov sin
NINA NEŠKOVIĆ – Sonja, njihova rođaka
SLOBODAN BEŠTIĆ – Knez Vasilije Sergejevič Kuragin
KALINA KOVAČEVIĆ – Elen, njegova kćerka
PETAR STRUGAR – Anatol, njegov sin
VUČIĆ PEROVIĆ – Boris Drubecki
NEDIM NEZIROVIĆ – Napoleon Bonaparta

REČ DRAMATURGA

Romen Rolan je o Ratu i miru napisao – „ovo delo, kao život, nema početak, nema kraj. Ono je sam život, u večnom pokretu.“
I zaista, Tolstojev roman nema, u konvencionalnom smislu, početak i kraj. Prvo poglavlje nas ubacuje u salon Ane Pavlovne Šerer, gde se okuplja petrogradsko plemstvo i inteligencija. Tu se raspravlja o Napoleonu, caru Aleksandru, Austriji, Pruskoj, budućem ratu, ali se istovremeno sklapaju poslovi preko carske porodice, brakovi iz interesa, i vodi se briga ko će biti najlepše obučen u salonu. Bez ikakvih uvoda, objašnjavanja, ili posebnih naznaka koji će od likova koji se tu nalaze biti glavni protagonisti, koji sporedni likovi, a koji se više nikad neće pojaviti u romanu. Tako i narativni kraj (sam kraj Rata i mira je zapravo duži esej o Tolstojevom shvatanju istorije) umesto da završava radnju, uvodi novu temu, nov događaj: začetak dekabrističkog ustanka u Rusiji 1825. godine.
Zanimljivo je zašto se Rat i mir ovako završava. Tolstoj je zapravo hteo da piše roman upravo o dekabrističkom ustanku, ali je u istraživanju shvatio da se koreni tog događaja nalaze u napoleonskim ratovima koji su se vodili od 1803. do 1815. godine. Stoga je Rat i mir pisan skoro kao uvod u ono što je Tolstoja zapravo zanimalo – a na kraju, Tolstoj nikad nije napisao knjigu o dekabristima.
Ipak, šta je suština Rata i mira? Suština, čini mi se, je u traganju. Protagonisti romana su u stalnom traganju, traže Boga, ljubav, slavu, sreću, smisao života… Pjer Bezuhov se zapita: „Čemu služi naš život? Zašto smo mi na ovome svetu? Šta to ljudi i čovečanstvo imaju da sagrade i izvedu svojim životom?“ Mislim da je to osnovno pitanje koje Tolstoj postavlja, suštinska tema knjige – shodno tome, suštinska tema dramatizacije i predstave.
Fedor Šili

REČ REDITELjA

Uzburkano more Čovječanstvo i istorija su poput prirode; sad je mirna i ništa ne može poremetiti taj mir, ali već dolazi oluja koja će sve promijeniti; kao i more kad se uzburka. A mi smo samo sićušne čestice, stanovnici tog organizma prirode. Ponekad mislimo i da upravljamo tim organizmom. A zapravo nas talasi uzdižu spuštaju i razbacuju. I svi smo isti samo što neke taj talas u momentu podigne i mi vidimo lidera, genija, snagu, dok neke druge taj isti talas razbaca u žrtve i gubitnike. To je Tolstojevo uzburkano more istorije. Mi vidimo lidere i vođe i pokretače i ratove, a Tolstoj vidi jedan prirodan a nama neshvatljiv proces, more istorije koje se uzburkalo. Uzburkano more Evrope – danas nemirnije nego ikada u novijoj istoriji. Šta se to dešava? Svijet se mijenja, kao na početku 19. vijeka kada Napoleon Evropom nosi novi svjetski poredak i govori o zajedničkoj otadžbini – Evropi bez granica. Za njim ostaju milioni mrtvih koji ne prihvataju njegovu slobodu. Svijet je pred, do tada, „najvećim ratom što ga je ikada bilo“. Šta se dešava? „Ne pokušavajte da razumete“ viče nam Tolstoj. „Jer nećete razumeti.“ Kao što životinje u oboru ne razumeju kad gazda izdvoji jednog ovna i hrani ga bolje nego druge. Ostale životinje misle da je taj ovan genije i lider. A onda se čude i plaše kada taj isti ovan prvi bude zaklan i pojeden. Pitaju se šta se desilo, gdje je napravio grešku? To je logika koja je izvan nas. Jedino što možemo da razumemo je da smo samo oruđe u rukama istorije. Da istorijom upravljaju neizbežnosti. Kako režirati Rat i mir? Kao što Kutuzov vodi Borodinsku bitku, razumevanjem okolnosti koje nas prate i da procesom upravljaju slučajnosti i neizbežnosti koje treba stalno prepoznavati, te ne zaboravljati da smo svi čestice u tom velikom organizmu Rata i mira. I kako reče Piter Bruk, u jednoj predstavi: Ništa nije važnije od ljudi koji u njoj učestvuju.
Boris Liješević

W

Moderator: Jelena Nidžović

 

Igor Štiks (Sarajevo, 1977) pisac je i univerzitetski profesor. Objavio je nagrađivane romane „Dvorac u Romanji“ (2000) i „Elijahova stolica“ (2006), koji su do danas prevedeni na petnaest jezika, a 2017. i roman „Rezalište“. Pozorišna predstava „Elijahova stolica“, u režiji Borisa Liješevića, osvojila je Grand Prix BITEF-a 2011. Liješević je 2015. na scenu Sarajevskog ratnog teatra postavio prvi dramski tekst Igora Štiksa, „Brašno u venama“, a 2017. na scenu postavio i njegovu dramu „Zrenjanin“. Londonski Bloomsbury objavio je 2015. njegovu studiju „Nations and Citizens in Yugoslavia and the Post-Yugoslav States: One Hundred Years of Citizenship“ koju je potom objavila i zagrebačka Fraktura (2016). Kourednik je zbornika „Citizenship after Yugoslavia“ (2012) i „Citizenship Rights“ (2013). Sa Srećkom Horvatom objavio je esej „Pravo na pobunu“ (Fraktura, 2010) i uredio zbornik „Dobro došli u pustinju postsocijalizma“ (englesko izdanje Verso, 2015; Fraktura, 2015). Štiks je i autor knjige knjiga pesama „Povijest poplave“ (2008). Za svoj književni i javni rad dobio je francusko odlikovanje Vitez umetnosti i književnosti.

www. kontrastizdavastvo.rs

 

Varljivi identiteti koji se utrkuju sa junacima, Vladimirom i Valterom, te Evropa, kapitalistička i (post)socijalistočka, ulivaju se u neočekivano i pamtljivo čitanje napetosti, intrigantnosti, igara moći ali i moći same. Jedinstvena koliko i razigrana, sarajevska i dalmatinska koliko i pariska i rimska i berlinska, radikalna koliko i svakidašnja, W -priča zavodi svojim odnosom jednostavnosti i kompleksnosti.

Sve i da čitaoci sa svakim pravom veruju da su ovladali znanjima i tumačenjima spram velikih pitanja društva, identiteta, ljubavi i istorije ideja, koje su tako često davale rezultate nepredvidljive poput barem nekoliko preokreta na putu ove romaneskne pustolovine, roman W će se ispostaviti kao intimnija, složenija i zavodljivija priča o onome što, između slobode i jednakosti, na sve načine – jesmo ili barem mislimo da znamo o sebi i svetu u kojem živimo.

Magično Štiksovo žongliranje žanrovima dovelo je do toga da se W doživljava i kao moćan politički triler, nabijen erotikom, špijunažom, intrigama i zavjerama. Usijana spektakularna scena današnjeg globalnog sela ovdje se rasprostire poput uzburkanog epa. Pitanja života i smrti eksplodiraju u ekstazama blještavog adrenalina. Dekadencija nailazi u valovima i opsjenarski zastire gadna praskozorja bijede suvremenog svijeta.

Davor Špišić, Telegram

 

Kroz ovu zanimljivu i duboko ljudsku priču Štiks donosi povijest europske (pa i svjetske) ljevice od studentske 1968. sve do ubilačkih akcija “olovnih godina” u kojima se ekstremni ljevičare bore bombama, atentatima, otmicama. Romanom defiliraju brojne povijesne osobe (uključujući i Tita), ali Štiks je iznova stvorio osobnu priču koja se ne zaboravlja i kojoj treba poželjeti da postane TV serija.

Bojana Radović, Večernji list

 

W je Don Kihot našeg doba. Protivnik je savremena kapitalistička civilizacija. W postavlja zamke, nagazne mine o koje se protivnik razbija. Međutim, kao u bajci, junak odsječe aždaji glavu, a izniknu tri nove. Zapitamo se da li borba ima smisla ako je aždajinih glava sve više? Ima. Jer se jasnije vidi da je protivnik čudovište.

Boris Liješević

 

www.kontrastizdavastvo.rs

Narodno pozorište, Sombor

Autorska predstava Andraša Urbana

po drami Alfreda Žarija „Kralj Ibi“

Ibi the Great
Režija i scenografija: Andraš Urban
Dramaturgija: Vedrana Božinović
Kostimografija: Biljana Grgur
Kompozicija: Irena Popović Dragović

Igraju: Nemanja Bakić, Danica Grubački, Nikola Knežević, Srđan Aleksić, Biljana Keskenović, Strahinja Rašić-harmonika

IBI (URBAN) THE GREAT …ili susret mikrofona sa klozetskom šoljom na trpezarijskom stolu

Kao što je svestan činjenice da se veličanstveno infantilni šou Radmilovićevog Ibija iz naših „srećnih  sedamdesetih“ ne može nadoknaditi sličnom interpretatorskom figurom, tako Andraš Urban, u svojoj somborskoj postavci Žarijevog remek-dela, pokazuje da je svestan kako se Ibijeva individualna, anarhistička i zaverenička „gomnarija“ danas prometnula u opštu septičku jamu po kojoj svi veselo gacamo. Ali, to nikako ne znači da je Urban „zaboravio“ na glumca. Naprotiv: njegova mračno ludička predstava Ibi The Great u somborskom Narodnom pozorištu razrasta se raspojasano i istovremeno mudro oko osovine „glumac-publika-pozorište“, prelivajući se neprestano preko (uostalom, za nas gotovo izbrisanih) granica takozvane pozorišne iluzije.

Otuda se ova  ibijevska rapsodija i otvara, pred blistavo belim zidom načičkanim nizom klozetskih šolja, svojevrsnim psovanjem publike koje izvodi glumac Nikola Knežević (u daljem toku kapetan Bordir). Prividno zamerajući gledaocima nerazumevanje modernog pozorišta i odbijajući svaku primisao da igra koja sledi ima bilo kakve veze s NAMA, on  postavlja  ironično „prizmatično ogledalo“ koje će glavni protagonist, pojavljujući se sa maskom Oca Ibija i u liku Nemanje Bakića, još više „zavrteti“. Naime, inicirana frazom „Ja volim ovo pozorište“, njegova šarmantno bestidna dilema – da li igrati pred (somborskom) publikom koja te voli, ili (beogradskom) publikom koja ti omogućuje slavu (i stan) – zamenjuje formalno odsustvo Žarijeve izvorne uvodne replike („Gomnarija!“) njenim značenjskim širenjem. Tako se stvara karnevalski prostor, unutar kojega se zavera, skovana na klozetskim šoljama (gde joj je danas jedino i mesto), nakon likvidacije kralja Venceslava razvija u trijumfalnu gozbu na kojoj Urbanov Ibi doslovno tovi svoje saborce sadržajem istih šolja. Pritom, oslanjajući se na inteligentnu i višeznačno otvorenu dramaturgiju Vedrane Božinović, radikalno menja i prirodu odnosa glavnog junaka i Majke Ibi, koja, u preciznom i surovom lakoćom oboružanom tumačenju Danice Grubački prevaljuje putanju od seksualne predatorke do „me-too“ aktivistkinje.

Dajući Ocu Ibiju – umesto žarijevske „finansijske palice“ – u ruke mikrofon, reditelj omogućava Nemanji Bakiću da posredstvom niza kvazi-folk songova koji napreduju od infantilnog apsurda do brutalne kritičnosti (diskretni, a efektni aranžmani Irene Popović Dragović), majstorski pojačava tempo igre, istovremeno umnožavajući njena značenja. Bitni skok u tom procesu predstavlja faza u kojoj – počev od scene Ibijevog oporezivanja plemića – „klozetski dekor“ biva zamenjen prizorom desetina obešenih tela. Pred takvim „zaleđem“, epizoda rata sa imaginarnom Rusijom, u kojoj se sučeljavaju novi anti-iluzionistički iskoraci (glumljenje konja „po Stanislavskom“) sa hipnotičkim realizmom horskih songova („Rat, rat, rat“/I klanje neće stat“) spaja „nas“ u gledalištu sa „njima“ na pozornici kroz jedan letargični, ali i grozničavi vapaj.

Biljana Keskenović (inače, u predstavi pretežno kraljica Rozamunda) pokazuje nam, u završnom segmentu predstave, kako se utočište pred tim vapajem može potražiti u (svetovnom) nihilizmu i (scenskom) apsurdu: odbijajući, kako kaže, da govori pred nama monolog u kojem „odbija da ima monolog“, ona svu raskoš svoje glumačke svestranosti podvrgava ideji o prekidu komunikacije. Ipak, u fascinantnom monološkom iskazu Srđana Aleksića (inače, pretežno kralj Venceslav) odlazi se korak dalje. Proširivši pomenuti frazu „Ja volim ovo pozorište“ lajtmotivom „Moraš da se raduješ“, Aleksić nam, histrionski čarobno, opisuje luk od neobaveznosti i „uživljavanja“ do komentara i krika – krika u kome je sve: i veselo licemerje gledaočeve svakodnevice, i ambiciozna beda glumačkog poziva i zagušujuća inercija institucionalnog teatra. A nakon toga – za razliku od hamletovskog ćutanja – moguća je samo zajednička plovidba ka neizvesnom domu, čamcem u obliku pinkovskog flamingosa. Jer, kao što bez Poljske ne bi bilo ni Poljaka – ni Sombora (a ni pozorišta) ne bi bilo bez Somboraca.

www.offns.rs

Knjiga o jugu

Moderator: Mića Vujičić

 

Jurica Pavičić je hrvatski romanopisac, scenarist, pisac kratkih priča i novinar. Literarni ugled stekao je svojim kratkim pričama, te trilerima i kriminalističkim romanima u kojima miješa socijalnu analizu s mračnom vizijom ljudske prirode i kompleksnim moralnim situacijama. Dobitnik je više književnih nagrada. Njegov roman Crvena voda (objavljen 2017.) dobio je nakon prijevoda na francuski 2021. nagrade Le Points i nagradu Grand Prix de la litterature policiere za najbolji europski kriminalistički roman.

Jurica Pavičić rođen 1965. u Splitu, gdje je i danas živi. Svoju obitelj opisuje kao „tipičnu obitelj socijalističke srednje klase, plod socijalističke modernizacije.“ Otac mu je bio inženjer kemije u tvornicama plastične mase u okolici Splita. Majka mu je bila nastavnica u srednjoj strukovnoj školi. Obitelj s očeve strane mu je podrijetlom iz mjesta Vrbanj u ruralnoj unutrašnjosti Hvara. Majčina je podrijetlom iz sirotinjskog baroknog predgrađa Splita, Velog Varoša.

Pavičić je u Splitu završio osnovnu i srednju školu. Diplomirao povijesti i komparativnu književnost na Filozofskom fakultetu Sveučilišta u Zagrebu. Tijekom studija, počinje pisati filmsku kritiku u studentskom časopisu Kinoteka. Koncem 1989. dobiva ponudu da postane prvo književni, a potom i filmski kritičar Slobodne Dalmacije. Tada se i trajno vraća u Split.

Bibliografija:

Ovce od gipsa, roman, A.B. Gigantic, Solin-Split 1998.

Nedjeljni prijatelj, roman, Znanje, Zagreb, 2000.

Hrvatski fantastičari – jedna književna generacija, Zavod za znanost o književnosti FF u Zagrebu, Zagreb 2000.

Vijesti iz Liliputa, eseji i kolumne, VBZ Zagreb, 2001.

Nachtbus nach Triest, Kriminalroman, Verlaghaus No.8, Wetzlar 2001., prevela na njemački Brigitte Kleidt

Minuta 88, roman, v.b.z., Zagreb, 2002.

Split by Night, eseji i kolumne, Split 2003.

Kuća njene majke, roman, Jutarnji list, Zagreb 2005

Crvenkapica roman, v.b.z. Zagreb 2006.

Patrola na cesti, zbirka priča, V.B.Z. 2008.

Postjugoslavenski film – stil i ideologija, Hrvatski filmski savez, 2011.

Nove vijesti iz Liliputa- eseji i kolumne, EPH Liber 2011.

Il collezionista di serpenti, pripovijetke, Salento Books, Lecce 2012., prevela na talijanski Estera Miočić

Brod u dvorištu, zbirka priča, V.B.Z., Zagreb 2013.

Cappuccetto rosso, roman, Selento Books, Lecce 2014., prevela na talijanski Estera Miočić

Tabernakel (Tabernakl), izabrane pripovijetke, Schruf & Stipetic GbR, Berlin 2014, prevele Susanne Böhm i Blanka Stipetić

Žena s drugog kata, roman, Zagreb: Profil 2015.

Helden (Junaci), izabrane pripovijetke, Schruf & Stipetic GbR, Berlin 2015, prevele Susanne Böhm i Blanka Stipetić

Ein Tod fur Ein Leben, roman, Schruf & Stipetic, 2017, prevela na njemački Blanka Stipetić

Klasici hrvatskog filma jugoslavenskog razdoblja, Hrvatski filmski savez, Zagreb, 2017.

Crvena voda, roman, Profil Zagreb 2017.

Knjiga o jugu, eseji, Profil Zagreb 2018.

Zeugen, roman, prijevod na njemački Brigitte Kleidt, Schruf & Stipetic, 2019.

Fremde Helden, izbor najboljih priča, prijevod na njemački Susanne Böhm i Blanka Stipetic, Schruf & Stipetic 2019.

Skupljač zmija, izbor najboljih priča s pogovorom Dragana Velikića, Profil, Zagreb 2019.

Ovci na gips (Ovce od gipsa), prijevod na makedonski Dejan Vasilevski, Ili-Ili, Skopje 2019.

Prometejev sin, roman, Profil Zagreb 2020.

Blut und Wasser (Crvena voda), prijevod na njemački Blanka Stipetić, Schruf˛& Stipetic, 2020.

Žena s drugog kata, srpsko izdanje, Laguna Beograd 2021.

L’eaur rouge (Crvena voda), prijevod na francuski Olivier Lannuzel, Agullo, 2021.

www.juricapavicic.com

 

Mića Vujičić (1979, Mokrin), autor romana „Oštar start“ (2010) i zbirke priča „Ronjenje na dah“ (2014). Osnovna škola „Vasa Stajić“ Mokrin; Gimnazija „Dušan Vasiljev“ Kikinda (prirodno-matematički smer); diplomirao opštu književnost i teoriju književnosti (svetska književnost) na Filološkom fakultetu u Beogradu. Od 1998-2004. godine novinar seoskog lista Mokrinske novine, od 1999. godine novinar i kolumnista nedeljnika Kikindske novine, od 1999. stalni saradnik književnog časopisa Severni bunker, 2001-2002. koautor radio emisije Bunker (Radio Kikinda) sa književnikom Srđanom V. Tešinim, 2002. godine sa profesorom informatike Emilom Hofgezangom osnivač i urednik projekta prvog virtuelnog sela mokrin.net, 2004-2005. kolumnista i intervjuer novosadskog Dnevnika, 2004-2007. kolumnista dnevnog lista Danas, 2004-2005. dopisnik hrvatskog art sajta kupus.net, od 2004. zamenik glavnog urednika sajta plastelin.com, od 2005. do 2012. godine novinar beogradskog mesečnika Yellowcab, 2005-2008. dopisnik splitskog nedeljnika Feral Tribune, 2006. godine stipendista Fonda Borislav Pekić (podrška za knjigu u nastajanju), 2007-2008. novinar beogradskog časopisa Rez, 2007-2009; 2011. – član žirija za dodelu nagrade Đura Đukanov, od 2007. do 2010. godine književni kritičar i novinar Politike, od 2007-2014. član redakcije književnog časopisa Ulaznica (Zrenjanin), od 2008. do 2009. saradnik Playboya, 2008-2016. član žirija Večernjih novosti za dodelu nagrade Meša Selimović, od 2009. do 2015. kolumnista dnevnog lista Blic (dodatak Knjige), od 2009. do 2010. godine saradnik sarajevskog dnevnika Oslobođenje, od 2010. godine intervjuer i književni kritičar nedeljnika NIN, od 2011. do 2016. saradnik hrvatskog nedeljnika Novosti, 2011, 2012, 2013 i 2014. član žirija NIN-ove nagrade kritike za najbolji roman godine, od 2014. selektor za roman književne nagrade Mirko Kovač (Rovinj), 2015. selektor Njegoševe nagrade (Podgorica), autor romana „Oštar start“ (Stubovi kulture, 2010), januara 2012. godine izdavačka kuća Geopoetika objavila je roman „Oštar start“ („Tackling Foul“) na engleskom jeziku u okviru edicije „Serbian Prose in Translation“, marta 2014. godine izdavačka kuća Geopoetika objavila zbirku priča „Ronjenje na dah“, Književna radionica Rašić objavila je 2015. godine „Oštar start“ kao elektronsku knjigu, aprila 2016. ljubljanska izdavačka kuća Cankarjeva založba objavila “Oštar start” na slovenačkom jeziku, američka izdavačka kuća Blooming Twig objavila je 2016. godine „Oštar start“ kao elektronsku knjigu + prozu objavljivao u književnim časopisima: Polja (Novi Sad), Ulaznica (Zrenjanin), Sent (Novi Pazar), Fantom slobode (Zagreb), Urbani vračevi (Knin), Povelja (Kraljevo), Severni bunker (Kikinda), Književni magazin (Beograd), nedeljniku Nin, Politikinom Zabavniku…

www.micavujicic.com

 

Knjiga o jugu zbirka je 23 eseja koja se bave europskim jugom, srednjeeuropskim jugom i hrvatskim jugom- Dalmacijom. Tekstovi knjige bave se temama svakodnevice Jadrana 20. stoljeća, od gastarbajtera preko vikendica do jadranske magistrale i bure. Knjiga tematizira industrijsku povijest Dalmacije, kao i ulogu turizma na današnjem Mediteranu. Tekstovi knige posvećeni su i nekim važnim figurama dalmatinskog 20. stoljeća, poput Dike Marjanović Radice i Tomislava Ivića.

RECENZIJE:

Pavičićeva knjiga dijelom popunjava jednu polupraznu knjišku policu s oznakom: Mediteran, mediteranstvo i mediteranizam. Naime, iako ovdašnje elite desetljećima inzistiraju na hrvatskoj pripadnosti Mediteranu, ta je pripadnost uglavnom deklarativna i neopisana. Malo je suvislih tekstova koji autentično – suvremeno, bez stereotipa i klanjanja spomenicima tradicije – svjedoče o tome što Mediteran u ‘nama’ doista jest…. ‘Knjiga o jugu’ dokaz je da su u sredinama poput naše, u kojima je štošta neistraženo i neispisano, upravo novinski tekstovi često iznimno bitni za stvaranje suvremene antropologije domaćeg terena. Zato, čak i ako ste čitali u novinskom formatu eseje okupljene u ovoj knjizi, svakako je uzmite u ruku i čitajte ih opet i iznova.

Katarina Luketić (Tportal)

Pavičić je s ovim palimpsestom složio esejistički vrhunac dalmatinske književnosti. Iz medijskog kaosa izvukao je ključne slojeve Dalmacije.

Željko Ivanjek, Jutarnji list

„Knjiga o jugu“ jednako je zanimljiva onima koji prate autorov kolumnistički rad, ali i onima koji se s njegovim pismom tek susreću.

Emir Imamović Pirke, Forum.tm

 

www.juricapavicic.com

 

Gosti: Tamara Valčić Bulić, Bora Babić, Igor Marojević

Prevodilac: Jasna Tatar Anđelić

Matijas Enar (Mathias Énard) je rođen 1972. godine, studirao persijski i arapski jezik, i dugo boravio na Bliskom istoku. Živi u Barseloni. Objavio je romane: Savršenstvo pucnja (2003 – Nagrada pet kontinenata frankofonije), Ploviti Orinokom (2005) i Zona (2008), roman ovenčan Decembarskom nagradom2008. godine i nagradom Livr Anter 2009. godine. A za roman Pričaj im o bitkama, kraljevima i slonovima dobio je Gonkurovu nagradu gimnazijalaca za 2010. godinu. Ta knjiga je iste godine nominovana i za Veliku nagradu za roman Francuske akademije, kao i za glavnu Gonkurovu nagradu. Akademska knjiga objavila je roman Zona (2016), a u pripremi je i roman koji je dobio Gonkurovu nagradu za 2015. godinu Busola.

www.akademskaknjiga.com

 

Tamara Valčić Bulić je profesor francuske književnosti na Filiozofskom fakultetu u Novom Sadu. Bavi se i književnim prevođenjem. Prevela je roman Busola Matijasa Enara (Akademska knjiga, Novi Sad, 2016), a trenutno prevodi njegov poslednji roman Godišnja gozba grobarskog bratstva, objavljen u Francuskoj 2020.

Bora Babić je direktorka i glavna urednica izdavačke kuće Akademska knjiga. Karijeru je započela u Novom Sadu u našoj najstarijoj instituciji kulture Matici srpskoj, zatim je bila direktorka u Izdavačkoj knjižarnici Zorana Stojanovića, a posle veoma uspešne karijere u ove dve ustanove, 2006. godine osnovala je izdavačku kuću Akademska knjiga. Danas Akademska knjiga objavljuje najprestižnije svetske i srpske autore iz oblasti društvenih i humanističkih nauka, prirodnih nauka i literature.

Igor Marojević rođen je 1968. godine u Vrbasu. Diplomirao je Srpski jezik i književnost na Filološkom fakultetu u Beogradu. Novelu „Obmana Boga“ objavio je 1997, a zatim i romane „Dvadeset četiri zida“, „Žega“, „Šnit“, „Parter, „Majčina ruka“, „Prave Beograđanke“, “Roman o pijanstvima”, „Ostaci sveta“, kao i zbirke priča „Tragači“, „Mediterani“ i „Beograđanke“, i knjigu eseja, odnosno publicistike „Kroz glavu“ i „Krv je voda“. Njegova djela ili njihovi odlomci objavljivani su na španskom, portugalskom, katalonskom, makedonskom, njemačkom, engleskom, italijanskom, slovenačkom, mađarskom, ukrajinskom, češkom, poljskom, rumunskom, grčkom, danskom i bugarskom jeziku.

 

 

 

Moja mama zna šta se dešava u gradovima

Moderator: Zvonko Karanović

 

Radmila Petrović (1996, Užice) odrasla je u Stupčevićima kod Arilja. Diplomirala je na Ekonomskom fakultetu u Beogradu, gde je završila i master studije. Kao laureat 42. Limskih večeri poezije objavila je zbirku pesama „Miris zemlje“ (Dom kulture „Pivo Karamatijević“, Priboj, 2014.), a kao pobednik 22. Poetskog konkursa „Desanka Maksimović“ zbirku „Celulozni rokenrol“ (SKZ i Valjevska gimnazija, Valjevo, 2015). Zastupljena je u zbornicima, domaćim i međunarodnim časopisima. Učestvovala je na brojnim festivalima i čitanjima poezije širom Evrope. Njena treća zbirka poezije, “Moja mama zna šta se dešava u gradovima”, objavljena od strane PPM Enklave početkom leta 2020. godine  i prodata u preko 8000 primeraka, našla se u najužim izborima domaćih nagrada za poeziju i u finalu regionalne nagrade “Stjepan Gulin”. Ista zbirka objavljena je u Makedoniji 2021, a u pripremi je poljsko izdanje. Njena poezija prevođena je i na engleski, nemački, francuski, grčki, italijanski, slovenački, španski, hebrejski i druge jezike.  Stipendistkinja je Vlade Republike Srbije. Boravila je na rezidencijama za pisanje u Skoplju (Reading Balkans), Berlinu (S. Fischer Stiftung), Beču (Q21) i Prištini (READ).

 

 

 

 

 

 

Zvonko Karanović rođen je 1959. u Nišu.
Svoje pisanje bazira na iskustvima beat književnosti, filma i pop kulture. Preko 13 godina je držao muzičku radnju i nije se obogatio. Dugo godina bio kultni andergraund pesnik urbanih generacija. Sebe smatra piscem sa margine iako se sticajem društveno-istorijskih okolnosti obreo u mejnstrimu. U svojim knjigama ne opisuje spoljašnju lepotu sveta već njegovu unutrašnju tamu.
Do sada je objavio sedam zbirki pesama: Blitzkrieg (1990), Srebrni Surfer (1991), Mama melanholija (1996), Extravaganza (1997), Tamna magistrala (2001), Neonski psi (2001), Svlačenje (2004) i roman: Više od nule (2004), Četiri zida i grad (2006).

 

 

Mladinsko gledališče, Ljubljana

Andrej Rozman Roza po djelu “Baal” Bertholda Brehta

Baal

Režija: Vito Taufer

Dramaturgija: Dubravko Mihanović

Dizajn seta: Zora Stančič

Animacija bazirana na idejama Zore Stančič: Andrej Kamnik

Kostimografija: Barbara Stupica

Muzika: Aleksander Pešut – Schatzi

Muzički aranžmani: Vasko Atanasovski Trio

Koreografija: Natalija Manojlović Varga

Igraju:

Ivan Godnič– Baal

Jure Ivanušič- žena akademika, Ekart, drvosječa

Uroš Maček– poslanik, Jana, ženoubica, psihijatar, prvi policajac, drvosječa

Robert Prebil– domaćin, Lojzka, magacioner, Joc, lopov, psihijatar, drvosječa

Matej Recer– Emilija, kurir, trgovac, psihijatar, prvi farmer, drugi policajac, drvosječa

Ivan Rupnik– akademik, drugi pijanac, pop, mama, psihijatar, drvosječa

Dario Varga– žena poslanika, prvi pijanac, Zala, prevarant, psihijatar, drugi farmer, drvosječa

Matija Vastl– Jan, nacista, krijumčar, psihijatar, doctor, drvosječa

Vasko Atanasovski – vokal, saksofon, flauta

Dejan Lapanja- gitara

Marjan Stanić- bubnjevi, udaraljke

 

Gramofon za jednu noć

Moderator: Ksenija Rakočević

 

Tatjana Ćalasan

Rođena: 23. avgusta 1977. u Zenici, u srcu jedne države.

Prebivališta: i Podgorica, Novi Sad, Piva. Pomalo Sarajevo i Beograd.

Obrazovanje: Nikad kraja, ali se broje Gimnazija u Podgorici, Germanistika na Filozofskom fakultetu u Novom Sadu, magistarski studij na Filološkom fakultetu u Beogradu, doktorantkinja.

Trenutno mjesto stanovanja: Podgorica, kod lipe i čempresa.

Voli da radi kao: germanistkinja, prevoditeljka i profesorica.

Trebala je biti: operska pjevačica.

Zaljubljena u: planine i klasičnu muziku.

Sa rođenjem je dobila i sevdah u duši.

Jednog dana će: sagraditi kuću za neprilagođenje i komunu za umorne.

Gramofon na jednu noć je njena prva zbirka poetskih zapisa.

 

 

…Gramofon na jednu noć je putovanje kroz muziku, jezik i književnost reflektovano u unutrašnjem svijetu pjesnikinje. Taj je svijet veliki i raskošan, prostire se od Njemačke do Malte, od Švajcarske do Turske, od Mittel Europe do Istočnog Mediterana. U njemu se piju vino i rakija, kafe i čajevi, njegove stanice su kafane ali i planinski obronci, neke balkanske ulice i jedna zelena rijeka…

Prof. dr Jasna Tatar Anđelić

…Tatjana Ćalasan ne traži priznanja za svoje djelo, ona svojom svježinom budi ljubav prema poeziji i književnosti uopšte i želi da je umetne u svaku poru čovjekovog bića, pa smo sigurni da će se zbog toga mnogi pronaći u njenom inspirativnom poetskom djelu. Stoga ćemo naše razmišljanje o pjesnikinji Ćalasan i njenoj poeziji završiti jednim Kafkinim iskričavim, višestruko primjenljivim aforizmom: „Ko traži, ne nalazi, ali ko ne traži, njega pronalaze.“

 

 Mr Ana Minić, saradnica u nastavi Filološkog fakulteta UCG

Nadam se da Tatjani nikada neće nestati slova, kako izražava bojazan u jednoj pjesmi, ni riječi, ni osjećanja, da se pretaču u pjesme, ispunjene prefiksom PRE. Kada su elegične, one su PREpune tuge, kada su ditirampske, one su PREpunjene slikama života. Istovremeno, njene pjesme – songovi kao da su upile harmoniju prirode, slijedeći njene cikluse godišnjih doba, a mjeseci – vinili postaju okviri u koje se smještaju zvukovi, ritmovi i značenja svijeta jedne žene – Tatjane Ćalasan.

Sanja Marjanović

 

Autorka o zbirci:

Gramofon na jednu noć je ciklus poetskih zapisa, njih 166, nastao tokom godinu dana (2020), i raspoređeni su onim redosljedom kako su i nastajali, oivičeni u vinile (mjesece). Nemaju naslove, samo su numerisani i propraćeni ilustracijama akademske slikarke Sanje Raonić. (Brojeve jer se čitaocu time otvara polje mogućnosti da songove nazove kako percipira). Ilustracije Sanje Raonić su neraskidivi dio zbirke i bez njih ne bi bila moguća punoća i zaokruženi izraz. Ilustracije su nastajale u periodu nastanka songova, gotovo paralelno i to daje barem dvoznačnu simbolku: veoma slična frekvencija emocija i izraza na dva različita načina: kroz riječi i likovni izraz.

Ideja jeste da se baš takvi sklope u jednu cjelinu.

 

 

Magistar Ksenija Rakočević istraživačica je na Filološkom fakultetu. Autorka je studije ,Prostor u crnogorskoj književnosti na primjerima romana Lelejska gora Mihaila Lalića, Mrtvo duboko Čeda Vukovića i Monigreni Jevrema Brkovića. Dobitnica je prestižne stipendije za izvrsnost na doktorskim studijama za tezu Žene u Crnoj Gori do kraja XVI vijeka kroz prizmu istorije, mitologije i emocije.

Tokom prošlog semestra kao naučna istraživačica boravila je u HAZU-u, pri Centru za studije emocije. Za zimski semestar odobrena joj je studijska mobilnost na Univerzitetu u Pertu (Australija).

Sekretarka je Međunarodnog naučnog skupa Njegoševi dani. Urednica je i pokretačica festivala književnosti i kulture Kotorski krug.

Tokom osnovnih i magistarskih studija više puta je bila nagrađivana kao najbolji student. Bila je angažovana kao saradnica na Filološkom fakultetu u Nikšiću (UCG).

Doktorantkinja je i na Filološkom fakultetu u Beogradu. Autorka je više radova iz oblasti nauke o književnosti. Učesnica brojnih međunarodnih konferencija. Oblast interesovanja: crnogorska književnost, feministička teorija, teorija emocija. Govori engleski i ruski jezik.

 

Narodno pozorište, Subotica

Aleksandar Popović

Kus petlić

Režija i izbor muzike: Milan Nešković

Dramaturgija: Maja Todorović

Scenografija: Marija Kalabić

Scenski pokret: Igor Greksa

Kostimografija: Biljana Grgur

Igraju: Minja Peković, Sanja Moravčić, Igor Greksa, Dimitrije Dinić, Srđan Sekulić, Miloš Lazić

 

Reč autora

Pokušavajući da na neki način organizuje stvaralaštvo Ace Popovića, Radomir Putnik izdvaja četiri ciklusa, gde u jednom od njih grupiše drame: „Bela kafa“, „Mrešćenje šarana“, „Kus petlić“ i „Pazarni dan“. Radnja svih ovih komada se odigrava u burnim vremenima – oko II svetskog rata, a fokus je na „malim“ ljudima koji pokušavaju da se snađu u takvim vremenima i žive pristojno koliko je to moguće. Iako su „obojeni ratom“ i žive posledice tog rata, u svojoj suštini, kad se skloni taj politički sloj i kad se dođe do intime, pred nama su karakteri koji deluju potpuno savremeno i njihovi odnosi su nešto što je prepoznatljivo i istinito i nama danas 70-ak godina kasnije. To na prvu loptu može delovati poražavajuće, kao da se nismo odmakli i napredovali mnogo u svojoj svesti, ali opet i ne treba stvari gledati tako „crno“. Neki od tih odnosa su lepi, topli i preživeli su 70 godina jer su vezani za suštinu našeg bića, za našu potrebu za ljubavlju i bliskošću. Upravo to je bila naša smernica kada smo krenuli da radimo dramatizaciju ovog komada baveći se transponovanjem problema koji ova drama tretira na emotivnom nivou. Nismo želeli da se bavimo toliko „partizanima i četnicima“, koliko intimnim odnosima i životima tih marginalaca koji pokušavaju da pronađu svoje mesto u svetu u kom žive. Za njih je život nešto što se „dešava“, nešto za šta se oni mnogo ne pitaju, jer i oni i sami o sebi misle: „ko smo mi da se pitamo za nešto?“ Pile, Milja, Komnen, Seja, Avakum… Sve su to ljudi koje i danas srećemo na ulici prolazeći pored udžerica koje i dalje nije stigao da sruši neki investitor i na to mesto „posadi“ novu zgradu u koju ćemo se useliti mi, koji mislimo da smo nešto bolji, da se više pitamo i da imamo nekog izbora. Iako Aca Popović kaže: „Gomila je dokaz najgoreg izbora.“, moram da se ne složim jer retko kada je gomila kvalitetnijih ljudi i umetnika pravila neku predstavu u težim životnim uslovima.

 

Milan Nešković, reditelj
Maja Todorović, dramaturg 

 

Moderator: Milorad Durutović

 

Saša Radojčić (1963)

Čitalac, pisac, profesor. Tim redom.

Objavio je:

– zbirke pesama: Uzalud snovi (1985), Kamerna muzika (1991), Amerika i druge pesme (1994), Elegije, nokturna, etide (2001), Četiri godišnja doba (2004), Cyber zen (2013), Duge i kratke pesme (2015), To mora da sam takođe ja (2020) i Za vatru nadležna je duša (2022).

– teorijske knjige: Ništa i prah. Antropološki pesimizam Sterijinog Davorja (2006), Stapanje horizonata. Pesništvo i interpretacija pesništva u filozofskoj hermeneutici (2010), Razumevanje i zbivanje. Osnovni činioci hermeneutičkog iskustva (2011), Uvod u filozofiju umetnosti (2014) i Umetnost i stvarnost (2021);

– zbirke ogleda i kritika: Providni anđeli (2003), Poezija, vreme buduće (2003), Reč posle (2015), Jedna pesma (2016), Slike i rečenice (2017), Za svetlom iz očeve kolibe (2018) i Ogledalo na pijaci Bajloni (2019);

– prevode sa nemačkog: H. G. Gadamer, Pohvala teoriji (1996), H. G. Gadamer, Filozofija i poezija (2002), V. Diltaj, Doživljaj i pesništvo (2004), R. Zafranski, Zlo ili drama slobode (2005), E. Jinger, Droge i opijenost (2007), H. G. Gadamer, Ko sam ja i ko si ti (2010), H. Kajzerling, Južnoameričke meditacije (2015), L. A. Salome, Fridrih Niče u svojim delima (2017), H. H. Binsvanger, Novac i magija (2018), V. Vajblinger, Život, pesništvo i ludilo Fridriha Helderlina (2020), V. Ajlenberger, Vreme čarobnjaka (2020) i V. Ajlenberger, Vatra slobode (2021);

Priredio je Antologiju novijeg srpskog pesništva Senke i njihovi predmeti (2021).

Dobio je obe najznačajnije nagrade u Srbiji za celokupno pesničko delo (Disovu i „Desanka Maksimović“, kao i najugledniju nagradu za pojedinačnu knjigu pesama – Zmajevu).

Takođe je dobio, za poeziju, nagrade: „Branko Ćopić“, „Đura Jakšić“, Pečat Varoši Sremskokarlovačke, „Venac Laze Kostića“ i „Lenkin prsten“; za književnu kritiku nagradu „Milan Bogdanović“.

Poezija i esejistika mu je prevođena na engleski, nemački, španski, poljski, slovački, mađarski, makedonski i slovenački jezik.

Diplomirao je i doktorirao na Filozofskom fakultetu u Beogradu, a magistrirao na Filološkom fakultetu. Na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu predaje Filozofiju umetnosti. Živi u Somboru i Beogradu.

 

Milorad Durutović rođen je 10. maja 1984. godine u Nikšiću. Diplomirao srpski jezik i književnost na Filozofskom fakultetu u Nikšiću. Na istom fakultetu stekao zvanje magistra književnosti. Sada je doktorand na Filozofskom fakultetu u Kosovskoj Mitrovici, na smjeru Komparativna književnost. Više godina radio kao saradnik u nastavi na Filozofskom fakultetu u Nikšiću. Član je Izvršnog odbora Matice srpske – Društva članova u Crnoj Gori, kao i UKCG. Učesnik je više domaćih i međunarodnih naučnih skupova, festivala i kulturno-naučnih projekata. Urednik je Interdisciplinarne tribine Bios Theoretikos. Učesnik i saradnik na sinopsisu dokumentarnog serijala Sveta Gora – nebeski grad (RTS). U koautorstvu s Aleksandrom Ninković Tašić objavio knjigu Ja, Nikola Tesla (Agape: Beograd, 2020). Radove iz oblasti književne kritike i teorije kulture objavljuje u naučnoj periodici, kao i štampanim i elektronskim medijima. Piše poeziju. Živi u Nikšiću.

 

Crnogorsko narodno pozorište, Podgorica

Ana Đorđević

Bladi Mun

Režija: Ana Đorđević
Scenografija: Ljubica Petrović
Kostimografija: Svetlana Cvijanović
Dramaturg: Stefan Bošković
Muzika: Ivana Čanović i Bojan Jovović

Igraju: Kristina Obradović, Aleksandar Gavranić, Sanja Vujisić, Nikola Perišić, Maša Božović, Filip Đuretić, Stevan Vuković, Branka Otašević

 

 

Oni su na večeri. Oni su bračni partneri, oni su prijatelji, oni su ljubavnici. Oni su na prostranoj terasi pokraj mora, zapljusnuti zvukom niskih talasa i naletima slanog zraka. Čekaju pomračenje Mjeseca koji je najavljen kao prilično spektakularan prizor. Te večeri nastupa takozvani bladi mun, crveni mjesec, moćniji od bilo kog drugog Mjeseca. Pomračenja su vrijeme često brzih promjena. Pomračenja otpuštaju potrebu u vjerovanje da postoji jedan pristup, jedan ugao, jedna filozofija, jedan pravi izlaz. Pomračenje je prostor snažne intuicije, kad energija postane krajnje nepredvidiva, a likovi moraju da podignu sidra i zapute se prema otvorenoj vodi i oslobode starog prtljaga. Krajevi u životima tih ljudi su labavi, no katkad očajnički pokušavaju da pronađu način da ih privežu za nova poglavlja. Rad na ovoj predstavi se postavio kao satni mehanizam, kao organizam neprestanih promjena, koji se rotiraju, izvrću, ali nikad ne staju. Ritam pulsira dosljedno, otvara vrata velikih odluka, mijenja perspesktive, okreće sudbine. Iza svega, rediteljka Ana Đorđević je uspjela da nedefinisanu mješavinu ljudskih sudbina i kosmičkih uticaja dovede u ravnotežu, da jedan polifoni mehanizam iskontruiše u nit, u nježnu sliku iz koje sve izraste, u kojoj sve i nestane.

Stefan Bošković

www.cnp.me

Sampas

Moderator: Brano Mandić

 

Ilija Đurović rođen je u Podgorici 1990. godine. Od 2013. živi i radi u Berlinu. Piše poeziju, prozu, drame i filmska scenarija. Objavio je sledeće knjige:
Oni to tako divno rade u velikim ljubavnim romanima, priče (Žuta kornjača, 2014); Crne ribe, priče (Žuta kornjača, 2016); Brid, poezija (Treći Trg, 2018).
Sampas je njegov prvi roman.

 

 

 

 

 

 

Brano Mandić je pisac, novinar i vizuelni umjetnik, jedan od najčitanijih autora u Crnoj Gori. Godinama je prisutan u novinarstvu kao kolumnista, komentator i radijski autor.

Mandić je pisac osobenog stila u kom se prepliću elementi kratke priče, satire, gonzo novinarstva i klasičnog istraživačkog postupka. Objavio je knjigu kratkih priča „Feb je čekao olovku“, 2016. godine. Proza mu je prevođena na engleski jezik. Suonivač je i urednik nezavisne izdavačke kuće Žuta Kornjača i web magazina Normalizuj.me.

 

„Sampas je poema puta. Sampas je roman. Sampas je muzika.
Od prve do poslednje stranice ove knjige, od Ade Bojane, preko Bokokotorskog zaliva pa do Podgorice, Ilija Đurović rafiniranim književnim stilom pred nas postavlja slike i situacije celog jednog života, života kao traganja za boljim, života kao kolopleta milih i nemilih okolnosti i događaja – onoga što bi se zaista moglo nazvati: život, literatura.
Savremeni crnogorski, odnosno rasparčano-jugoslovenski, odnosno balkanski kontekst – milje je kroz koji likovi ove knjige traže svoj: sampas. Ili spas?
Ilija Đurović vešto sastavlja književni puzzle od kojeg nas katkad podilaze srsi, a katkad milina. Besprekoran stil kojim je ovaj roman napisan čini da ne poželimo da je kraj.
Ali kraj čega? Kraj puta? Kraj traganja?
Sampas nam ne dopušta da stavimo tačku.
Sampas je knjiga o ljubavi prema životu, uprkos svemu.

Bojan Krivokapić

 

 

 

 

Kazalište Marina Držića, Dubrovnik

T. H. Pandur i L. Pandur prema B. Koltesu i V. Šekspiru

Hamlet – evidencija zločina jedne monarhije

Režija i adaptacija teksta: Livija Pandur

Dramaturgija i adaptacija teksta: Tibor Hrs Pandur

Scenografija i kostimi: Livija Pandur i Irena Kraljić

Autor muzike i zvuka: Žarko Dragojević

Igraju: Nikša Arčanin, Marija Šegvić, Mirej Stanić, Zdeslav Čotić

Poznata je činjenica da se ubojica uvijek vraća na mjesto zločina. Ako on je, onaj koji mislim da je, onda se ubojica neće vratiti na mjesto zločina, jednostavno zato što ubojica „je“ mjesto zločina. Ubojica je sustav. Zlo je odnos prema drugome. Zlo je odabrati zlo.

Subcomandante Marcos i P. I. Taibo II: Muertos Incomodos – Falta lo que Falta

Dan umorstava u povijesti o Hamletu (1974.) dramska je adaptacija Bernarda-Marie Koltèsa (1948.–1989.), na kojoj se temelji naša predstava, a sublimira događaje iz Hamleta u jedan jedini dan i na samo četiri lica, za koja se čini, da zatvoreni u posmrtnom bunkeru uprizoruju uvijek jednu te istu dramu. Svjedoci smo sukoba dviju generacija i dva svjetonazora: Hamlet i Ofelija protiv Klaudija i Gertrude, koji podupiru interpretaciju raskola koji Hamlet utjelovljuje već kod Shakespearea, jer izražava radikalnu sumnju u dominantni poredak elizabetanske Engleske i optimističnu sliku svijeta 16. stoljeća. Critchley i Webster pišu da je „Hamletov svijet određen sveprisutnošću špijunaže“ i da je „Hamlet drama nadzora u policijskoj državi“. Jan Kott bi rekao da se Hamlet opire “velikom mehanizmu povijesti” ili “feudalnom klanju” koji u nezaustavljivim ciklusima pretvara krvnike u žrtve i žrtve u krvnike. Suvremena čitanja Shakespearea utjecala su na Koltèsovu adaptaciju, a mi smo po istom principu nastavili. Zadržali smo Koltèsovu osnovnu strukturu, gotovo sve prilagodbe monologa i dijaloga, ostale su vjerne njegovoj dramaturgiji, ali smo u isto vrijeme osjećali da njegov zaplet moramo dovesti do krajnjih posljedica baš zbog njegove radikalnosti, domisliti ju do kraja. Budući da Koltèsov predložak (unatoč promijenjenih koordinata) prati slavni Shakespeareov rasplet, smatrali smo potrebnim da naš „Hamlet“ završi potpuno neočekivano. Osnovna teza koju preispitujemo je: što bi se dogodilo kad Hamlet ne bi kapitulirao ikad bi ostao vjeran svojoj sumnji u smisao krvave osvete kao sredstva uspona do vlasti. Hamlet, koji ostaje vjeran nenasilju. Hamlet koji se odupre „velikom mehanizmu“ povijesti feudalnog klanja, pa kao pravi tragični junak odluči da odustane i emigrira. I što bi se dogodilo ako se Ofelija odupre i ne bude samo bespomoćna žrtva? Što ako je njezino samoubojstvo barem čin otpora? U skladu sa suvremenom feminističkom interpretacijom u našoj su verziji ženske uloge jednakovrijedne muškim.

Citat sa kojim predstava počinja značajno sažima ishodište našeg koncepta:

“Uvijek i svugdje na zemaljskom prizorištu ista drama, isti dekor. Na istoj, ograničenoj sceni bučno čovječanstvo, zaluđeno svojom veličinom,  vjerujući da ono jest svemir, živeći u svom zatvoru kao da je neizmjeran prostor, samo da bi uskoro potonulo sa zemaljskom kuglom, koja je, s najvećim prezirom, nosila teret njegove gordosti. Ista monotonija, ista nepokretnost na tuđim zvijezdama. Svemir se neprestano ponavlja i vrpolji se u mjestu. Vječnost beskonačno i neometano izvodi jednu te istu predstavu.”

Louis-Auguste Blanqui: Vječnost kroz zvijezde (1872.)

(T. H. P.)

 

HAMLET

Smrtni ishod atletskih povreda

Moderator: Nikola Nikolić

 

Milica Vučković je rođena 1989. godine u Beogradu. Završila je slikarstvo na Fakultetu primenjenih umetnosti, na kojem je odbranila doktorat. Članica je umetničkog udruženja ULUPUDS, od 2014. godine sa statusom samostalnog umetnika, i ima iza sebe preko deset samostalnih slikarskih izložbi.

Prvu knjigu, zbirku kratkih priča Roj, objavila je 2014. Za Jedu ljudi i bez nogu dobila je 2017. prvu nagradu na konkursu za kratku priču „Biber“. Godine 2020. našla se u finalu na konkursu FEKP, takođe za kratku priču. Svoj prvi roman Boldvin objavila je 2018. i on je ušao u najuži izbor za Vitalovu nagradu, kao i za nagradu „Biljana Jovanović“. Za roman Smrtni ishod atletskih povreda dobila je Vitalovu nagradu za najbolju knjigu na srpskom jeziku objavljenu u 2021. godini. Roman je bio i u užem izboru za NIN-ovu nagradu, kao i u najužem izboru za nagradu „Beogradski pobednik“.
Vučković piše i prozu i poeziju, pesme su joj objavljene u nekoliko književnih časopisa kao što su Fantom slobode, pančevački Rukopisi, Povelja, Sent.

Živi i radi u Beogradu i Herceg Novom. Uvek sedi u ćošku.

 

 

 

 

Nikola Nikolić je rođen 1989. godine u Podgorici. Završio je Fakultet političkih nauka Univerziteta Crne Gore. Na istom fakultetu odbranio je magistarsku tezu o kvislinškim režimima. Objavio je tri romana: „Čvor“ (2011), „Meandar“ (2014) i „Sirene za uzbunu“ (2019), kao i zbirku priča „Atakama“ (2016). Koautor je knjige „Dnevnik 2020“, sa još petoro autora iz ex yu zemalja (Luiza Bouharaoua, Rumena Bužarovska, Danilo Lučić, Lana Bastašić, Dijana Matković), koja je objavljena u Hrvatskoj, Srbiji i Sjevernoj Makedoniji. Kourednik je knjige „Ko je ko u dijaspori Crne Gore – nauka“ (2013).

Priče objavljuje u crnogorskim i regionalnim časopisima i na portalima za književnost (Art, Ars, Zarez, Kritična masa, Strane, Libra libera, Prosvjeta, Best Book, Beogradski književni časopis, Čovjek-Časopis). Piše književnu kritiku (Vijesti, portal Glif). Autor je 80-ak blogova na portalu Vijesti (izmeću 2012. i 2018).

Dobitnik je nagrade „Bihorska Venera“ za kratku priču. Njegova priča „Atakama“ uvrštena je u 25 najboljih na regionalnom konkursu za kratku priču „Biber“ 2021. godine. Priče su mu prevođene na albanski, engleski, njemački i makedonski jezik. U periodu 2017-2021. bio je umjetnički direktor Međunarodnog podgoričkog sajma knjiga i obrazovanja. Na portalu Kombinat objavljuje intervjue sa autorima i autorkama iz ex yu regiona.

 

 

Eva je suvišan čovek. Ima promašen život, promašen i srećan, jer je to put iskrenosti i radoznalosti. Ovo je knjiga teskobe i ljubavi. Suzu vaga, vadi trn iz oka. Roman apsolutne iskrenosti. Knjiga za retke, za one koji tu iskrenost mogu da izdrže. Nije ovo knjiga za šmokljane.
Ovaj bi se roman dojmio Džeku Keruaku i, posebno, na dan šesti, mladom Rastku Petroviću. Knjiga po tragu pomodrelih ožiljaka: sve sam naučio sâm, sopstvenim kolenima naživo. Knjiga o radničkom surovom životu u Nemačkoj, levičarski roman: moji nokti bili su izlistani do krvi, vrhovi prstiju boleli su me kao sveže amputirani. Što veći teret, to lepši stav tela. To veća radost tela, tišine, ritma.
Milica Vučković kao Kasijus Klej, kao Muhamed Ali. Vučković od reči šporet, krpljeno, fleka, oklembešeno… čini poeziju. Od reči rajsferšlus, koja se javlja kao refren, pravi solo partiju za džez klarinet. Vučković piše u ritmu džez varijacija s bluz deonicama. I raste to sve do izvrsnog finala romana. Huči tiho i strašno kao Dunav, kao smrtonosna bolest. Kao u romanima Margaret Diras. Sokoli na život. Ljubav kao bol i kao čudo. Ljubav je čudo koje prelazi preko ruba romana, romana i pameti…
– Božo Koprivica 

Proza Milice Vučković ne dopušta nam buržoasku utjehu „lijepe“ rečenice, niti nam pruža laku katarzu srećnih krajeva. Ona beskompromisno iscrtava kompleksnu mrežu zlostavljanja koju narcisoidni „majstori lijepih rečenica“ nerijetko stvaraju oko svojih „muza“. Vučković vješto rekonstruiše obrazac poetizovane „velike ljubavi“ kojoj smo odmalena učene, a potom ga jednako vješto objelodanjuje kao košmar bezizlazne toksične igre.
– Lana Bastašić

Roman Smrtni ishod atletskih povreda je mudro, talentovano, crnohumorno, analitički detaljno, hrabro i duhovito ispričana priča koja (lucidno) nema ni početak ni kraj. Ona je večna. Naizgled mala, ovo je priča koja nas se duboko (do)tiče jer je ukorenjena u samu suštinu našeg postojanja i duhovnog identiteta.
– Nikola Zavišić

www.booka.rs

HNK “Ivan pl. Zajc”, Rijeka/Gradsko kazalište lutaka, Rijeka

Sofoklo – Delprato

Kralj Edip

Režija i adaptacije: Luciano Delprato

Prevod: Nikolina Židek

Dramaturgija: Nataša Antulov

Adaptacija kostimografije: Manuela Paladin Šabanović

Igraju: Edi Ćelić, Dean Krivačić, Mario Jovev, Alex Đaković, Nikola Nedić

 

Lutkarska predstava ‘Kralj Edip’ je klasik za sve generacije

‘Kralj Edip’ jedno je od najstarijih europskih kazališnih djela. Sofoklovu dramu, koju je Aristotel koristio kao primjer za ideju tragične sudbine, adaptirao je i režirao Luciano Delprato u koprodukciji s riječkim Gradskim kazalištem lutaka.

Umjetnik, redatelj, dramski pisac i pedagog iz argentinske Cordobe, rođen je 1978. godine. Uz pomoć novih medija, lutkarskog kazališta, animacije objekata, ova komorna predstava učinit će “Edipa“ značajnim i za one koji se prvi put susreću s tim naslovom.

“Grčki klasici predmet su mog posebnog interesa, jer se na njima temelji zapadna civilizacija. Međutim, na ta djela ne gledam kao kao na sliku prošlosti, već kao na sliku sadašnjosti“, rekao je Delprato.

“Adaptaciju sam radio misleći na aktualnost, jednom nogom u Sofoklovom djelu, a drugom u sadašnjem trenutku. Sofoklo je zapravo nevjerojatno moderan, odabire, kroz retrospekciju, ispričati nam događaj kao kriminalističku dramu. Istodobno pričamo priču o tajni identiteta“, dodao je.

U predstavi glume Edi Ćelić, Dean Krivačić, Mario Jovev, Alex Đaković i Nikola Nedić.

Autorski tim, uz Argentinca Delprata, čine i dramaturginja Nataša Antulov, kostimografkinja i scenografkinja Manuela Paladin Šabanović te oblikovatelj svjetla Rafael Rodriguez. Asistentice redatelja su Ana Marija Brđanović i Noemo Dessardo.

www.nacional.hr

U saradnji sa Amabasadom Kanade

Priče o ljubavi, nadanju i patnji

Tales of Love, Hope and Despair

Milan Milošević – klarinet

Žarko Pešić – fagot

Zagrebački gudački kvartet: Martin Krpan, Davor Filips, Hrvoje Filips, Martin Jordan

 

Milan Milošević stekao je doktorat muzičke umetnosti na Univerzitetu Britanske Kolumbije. Dobitnik je nagrade Saveta za umetnost Britanske Kolumbije, Doktorsku istraživacku stipendiju i nagradu za akademsku izuzetnost na Univerzitetu Britanske Kolumbije. Milan je predstavnik i sponzorisani umetnik Legere Reeds-a, Kanada; Silverstein Works, SAD i Stowasser J. Tarogato, Mađarska. Milan je trenutno predavač klarineta na Kanadskom Kraljevskom Muzičkom Koledzu (RCM) i angažovan je kao solo klarinetista Interkulturalnog orkestra (VICO) u Vankuveru. Pre doktorskih studija na Univerzitetu Britanske Kolumbije bio je član Beogradske filharmonije i predavao klarinet na Univerzitetu Manitobe. Tokom svog mandata bio je umetnički osnivač i kodirektor Ansambla duvača u Beogradskoj filharmoniji i Međunarodnog ansambla ‒ Sinergija 6. Milan je bio istaknuti solista i izvođač ansambla na festivalu savremene muzike Graundsvel i Festivalu nove muzike sa simfonijskim orkestrom Vinipega. Milan Milošević je bio istaknuti izvođač u brojnim nacionalnim emisijama CBC Radio 2 i brojnim TV i radio emisijama u Beogradu, Srbija. Nedavno je bio gostujući predavač na naučnim konferencijama i masterklasevima, uključujući svetsku premijeru izvedbe naručenih dela na Državnom univerzitetu Džekson, Univerzitetu Britanske Kolumbije, Muzičkoj akademiji u Zagrebu, Muzičkoj akademiji u Ljubljani, Fakultetu muzičke umetnosti u Srbiji i Univerzitetu Kapilano, odsek za muziku. Takođe je nastupao sa Društvom za novu muziku Vankuvera, Muzičkim društvom Redšift i koncertnim serijalom Virtuozi na Univerzitetu u Vinipegu. Milan je nastupao kao spoljni saradnik sa Vankuverskim simfonijskim orkestrom. Časopis međunarodnog udruženja za klarinet ‘The Clarinet’ publikovao je delove njegove disertacije i proširene tehnike izvođenja na klarinetu, kao i kritiku albuma ‘Pearls & Jarn’ i ‘Pearls & Thrills” kao: „eklektične, revolucionarne i inovativne“. Milan je angažovan umetnik ‘Summit Records,’ Arizona. USA, i ‘Chroma Disc,’ Vankuver, Kanada.

 

Žarko Perišić rođen je 1967. godine u Splitu, u Hrvatskoj. Tamo je završio osnovno i srednje muzičko obrazovanje. Položio je pripremni ispit na Muzičkoj akademiji u Zagrebu 1985. godine, predmet fagot, klasa prof. Marijana Kobetića. Tokom studija u Zagrebu, gde je i diplomirao 1990. godine, prima brojna priznanja na republičkim i saveznim takmičenjima kao fagotista i kamerni muzičar. Tako je 1989. godine pobedio na takmičenju mladih umetnika Jugoslavije (osvaja drugu nagradu, nagrada za prvo mesto nije dodeljena), a sledeće godine na istom takmičenju osvaja nagrade za trio limenih duvača i kvintet limenih duvača. Nagrađen je Rektorovom nagradom Sveučilišta u Zagrebu i nagradom odseka za limene duvačke instrumente Akademije. Po završetku studija nastavlja sa usavršavanjem u Visokoj muzičkoj školi Mozarteum u Salzburgu, u klasi prof. Milana Turkovića. Upisao se 1992. godine na mesto prvog koordinatora fagota u orkestru izraelskog radija u Jerusalimu, gde radi do avgusta 1996 godine.

U tom periodu nastupa i kao solista sa orkestrom Violine kralja Davida iz Jerusalima, sa gudačkim kamernim orkestrom i simfonijskim orkestrom iz Tel Aviva, a vodi i kvintet duvačkih instrumenata Simfonijskog orkestra iz Jerusalima, kao i gudački trio Divertimento. Počev od septembra 1996. godine, prešao je na mesto solo fagota u Kamernoj filharmoniji Salzburg, gde i danas nastupa (pored ostalih angažmana), nastavljajući svoje studije na Mozarteumu u Salzburgu, u klasi prof. Ričarda Galera. Od 1997. godine radio je kao predavač na Akademiji umetnosti u Novom Sadu, na kursevima fagota, kamerne muzike, odlomcima iz orkestra, a zvanje docenta dobija 1999. godine. Osnivač je kvinteta duvačkih instrumenata Sinergija 5, a od 2001. godine postaje solo fagotista i član Umetničkog veća Vojvođanskog simfonijskog orkestra u Novom Sadu, gde je aktivno angažovan kao izvođač i menadžer solista i dirigenata. Svira koncerte sa sledećim ansamblima: Camerata Salzburg, austrijski ansambl za novu muziku, Klangforum iz Beča, orkestri Gustav Mahler kamerni orkestar, Gruzijski kamerni orkestar, Mozarteum orkestar, Budimpeštanski festivalski orkestar, Kamerni orkestar Evrope širom Evrope gde takođe redovno nastupa kao solista fagota. Učestvuje na festivalu u Vilarsu, u Švajcarskoj, i na festivalu Dani Štrausa u Garmish-Partenkirchen-u ‒ mestu gde je Rihard Štraus nekada boravio i komponovao neka od svojih dela. Primljen je 2004. godine na mesto predavača fagota, kao asistent, na Muzičkoj akademiji u Zagrebu. Sledeće godine učestvuje na Muzičkom biennalu Zagreb ‒ Međunarodnom festivalu savremene muzike. Od 2005. godine nastupa kao prvi fagotist Simfonijskog orkestra HRT-a u Zagrebu.

 

ZAGREBAČKI KVARTET

Osnovan kao prvi trajni i profesionalni ansambl svoje vrste na hrvatskoj glazbenoj sceni, Zagrebački kvartet prvi je koncert održao 25. travnja 1919. godine. Članovi su tada bili Václav Huml, prva violina, Milan Graf, druga violina, Ladislav Škatula (kanije Miranov), viola i Umberto Fabbri, violončelo – redom profesori na konzervatoriju u Zagrebu. Tijekom prvih desetljeća, u Kvartetu su se izmijenili brojni glazbenici (Jan Prybyl, Jan Holub, Francis E. Arány, Dragutin Aranyi, Zlatko Topolski, Stjepan Šulek, Aleksandar Szegedi, Ljudevit Dobronji…) no već tada Zagrebački je kvartet uspostavio visoke kriterije djelovanja koji ga i danas čine okosnicom zagrebačkog i hrvatskog kvartetskog muziciranja.
Ansambl je rano formirao koncept svojih programa koje čini široki repertoarni raspon, od klasike, Haydna, Mozarta, Beethovena, Brahmsa, i tzv. željeznog kvartetskog repertoara, do suvremenih autora s posebnim naglaskom na hrvatsko stvaralaštvo; djela Božidara Širole, Josipa Štolcera Slavenskog, Frana Lhotke, Antuna Dobronića, Borisa Papandopula, Mila Cipre, Milka Kelemena, Marka Ruždjaka, Frane Paraća, Dubravka Detonija i brojnih drugih redovito su na koncertnim rasporedima.
U sezoni 1930./1931. članovi kreću na prvu inozemnu turneju po Češkoj i Njemačkoj stječući laskave kritike i epitet ‘slavni’; redovito muziciranje diljem domovine i  inozemna gostovanja praksa je koju su zadržali do danas. Osim po Europi u više navrata održavaju velike turneje po Sjedinjenim Američkim Državama, bivšem Sovjetskom Savezu, Rusiji, Kanadi, Australiji, Novom Zelandu… Rano započinju i s praksom suradnji s drugim istaknutim glazbenicima-solistima.

Prvo razdoblje djelovanja Zagrebačkog kvarteta zaključio je Drugi svjetski rat da bi novo poglavlje počelo 1954. zahvaljujući inicijativi glazbenika iz tadašnjeg Akademskog gudačkog kvarteta – Josipa Klime, Tomislava Šestaka, Dušana Stranića i Zvonimira Pomykala. Upravo violinist Josip Klima, uz kraće prekide, predvodi Kvartet sljedeća gotovo dva desetljeća, a nasljeđuju ga, do 1987., Zlatko Balija, Edo Pečarić i Đorđe Trkulja. Drugi violinisti bili su Zlatko Balija, Edo Pečarić, Nikola Jambrošić, Ivan Kuzmić i Marija Cobenzl, violisti Dušan Stranić i Daniel Thune, a violončelisti Fred Kiefer i Josip Stojanović. Najdulji staž u kvartetu, punih 37 godina, ostvario je violist Ante Živković. (Muzikologinja Hana Breko izdvojila je dva glavna sastava u tom drugom razdoblju djelovanja: Josip Klima, Zlatko Balija, Dušan Stranić i Fred Kiefer te Josip Klima, Ivan Kuzmić, Ante Živković i Josip Stojanović.) Znakovito je i da se tijekom tog perioda, novosti i suvremene tekovine koje donosi Muzički biennale Zagreb od 1961., odražavaju na repertoar ansambla pa on redovito izvodi i praizvodi najnovija domaća i inozemna kvartetska dostignuća.
Godine 1987. na mjesto prvog violinista dolazi Goran Končar što označava početak još jednog novog razdoblja; ostaje na tom mjestu do 2012., a s njim muziciraju Goran Bakrač i potom Davor Philips (od 2001.) na drugoj violini, violisti Ante Živković, i od 2005. Hrvoje Philips, te Martin Jordan na violončelu (od 1991.). To je vrijeme obilježeno ciklusom koncerata u Muzeju Mimara i u Preporodnoj dvorani Narodnog doma, a od 2008. u Hrvatskom glazbenom zavodu gdje se i danas održava sezona Zagrebačkog kvarteta. Ugled ansambla učvršćuju nove inozemne turneje i gostovanja na kojima devedesetih godina osobito skreću pažnju javnosti na ratna zbivanja u Hrvatskoj, nastupi od Concertgebouwa u Amsterdamu, praškog Rudolfinuma i londonskog St. John’s Smith Squarea preko zgrade Ujedinjenih naroda u New Yorku do Guangyuan Concert Halla, izvedbe kapitalnih djela poput Bachova Umijeća fuge i Beethovenovih posljednjih gudačkih kvarteta, kao i jedinstvena izvedba Sedam posljednjih Kristovih riječi Josepha Haydna u kripti crkve Sv. Ane u Jeruzalemu. Mjesto prvog violinista 2012. nakratko preuzima Sergej Evseev i Marin Maras, a od sezone 2017./2018., uz  Davora Philipsa, Hrvoja Philipsa i Martina Jordana, kao prvi violinist muzicira Martin Krpan.

Bogata diskografija Kvarteta, stvarana tijekom cijelog stoljeća, uključuje izdanja za Jugoton, PGP RTB, Melodicom, Sastruphon, Nuova Era Records, ZYX Classic, RCA, Da Camera Magna, Croatiju Records, ZG Zoe, Cantus/HDS i druge. Posljednje albume – s kvartetima Leoša Janáčeka i Antonína Dvořáka te povijesni četverostruki album povodom stote obljetnice – objavila je etiketa Spona Classics.

Brojne nagrade i priznanja uključuju najvažnije nacionalne nagrade: od Nagrade grada Zagreba 1957. preko Nagrade Milka Trnina, Vjesnikove nagrade Josip Štolcer Slavenski, nagrada Vladimir Nazor i Vatroslav Lisinski, Povelje Republike Hrvatske za osobite zasluge u kulturi 1999., Nagrade grada Zagreba 2001., niza diskografskih nagrada Porin do nagrade Vladimir Nazor za životno djelo 2009. godine.

 

U saradnji sa Amabasadom Kanade

Plamen: Poezija Pesme Beležnice Crteži (Geopoetika)

Izbor iz poezije Leonarda Koena

Gosti: Vladislav Bajac, Zoran Paunović

Moderator: Olgica Marinković, Ambasada Kanade

Uvodna riječ: Dejvid Morgan, Ambasada Kanade

 

„Poznavati moga oca zapravo je značilo poznavati čoveka okruženog hartijama, beležnicama, salvetama – ispisanim prepoznatljivim rukopisom – (uredno) rasutim na sve strane… Pisanje mu je bilo razlog postojanja. To je bila ta vatra kojoj je težio, najvažniji plamen koji je potpaljivao. I koji se nikad nije gasio…

Ima u njegovom delu razne vatre i plamena, da se stvara i da se razara, da se greje i osvetljava, da se čezne i da se uzme. Zapalio je plamen i marljivo ga održavao. Proučavao je i beležio njegove posledice. Opasnost od plamena ga je podsticala – često bi, govoreći o umetnosti drugih ljudi, pominjao nedostatak „opasnosti“, a hvalio „uzbudljivost misli koja je bila u plamenu“.

Ta obuzetost vatrom potrajala je do samog kraja. „Ako poželiš mračnije, ubićemo plamen“, peva on na svom poslednjem, oproštajnom albumu. Umro je 7. novembra 2016. godine. Sad se oseća više tame, ali plamen nije ubijen. Svaka stranica papira koji je on zacrnio trajno je svedočanstvo jedne goruće duše.“ – Adam Koen, iz Predgovora, 2018.

 

Lenard Koen ne bi bio vrhunski pesnik da se nije najviše bavio samim sobom. Ali, istovremeno, on je „retka zver“ u tom svetu koji to nije činio prevashodno iz samoljubivosti. Naprotiv, reč je o njegovom načinu da samoanalizom, sumnjom u sebe i bespoštednom samokritikom stigne što dalje u razumevanju lepote, ljubavi, erosa, boga i religije bez kanona. Taj čudovišni spoj sete, radosti i crnog humora dosledno je činio osnovu nenametljivih, a često veličanstvenih stihova tokom svih šezdeset godina njegovog stvaranja, i u književnosti i u muzici.

Koen je jedinstven primer pesnika čije su autentične karakterne osobine (povučenost, skromnost, čak stidljivost), provučene kroz izuzetan talenat, rađale poetsku snagu, hrabrost, rizik, ali i krhkost, nesigurnost – a nadasve mudrost. Stvarao je stihove koji su nastajali u dubokim mikro-oknima duše, a koji bi na izlazu iz kopa postajali sveopšti putokazi. Kao bljesak, od intime do bine. Iako duboko individualni, stihovi koji nisu bili namenjeni drugima kao rešenja, postajali su makro-odgovori na dileme jedinke unutar kolektiva. Stihovi crni od uglja, sijali su nagi pred Univerzumom. Kao da se tiču svakog živog bića. Otud i tolika popularnost njegove poezije i pesama.

Koenovo spajanje iskustava jevrejske, hrišćanske i (zen) budističke kulture stvorilo je originalno i unikatno pesničko delo koje po svom najmanjem zajedničkom sadržaocu pripada ne samo Kanadi, anglosaksonskom i frankofonom tlu, već čitavom književnom univerzumu; zapravo, imaginarnom – svetskom jeziku. – Vladislav Bajac, 2021.

Galeb koji se smeje

Nikola Malović rođen je 1970. u Kotoru.

Diplomirao je na Filološkom fakultetu u Beogradu.

Objavio je knjigu kratkih priča Poslednja decenija, novele u dramskoj formi Kapetan Vizin – 360 stepeni oko Boke, Peraški goblen, i oko 3.300 tekstova. Priče su mu prevođene na ruski, engleski, poljski i bugarski.

Nagrade „Borislav Pekić“, „Laza Kostić“, potom „Majstorsko pismo“ (za životno dјelo), „Lazar Komarčić“ i Oktobarsku nagradu grada Herceg Novog – dobio je za roman Lutajući Bokelj (Laguna, 2007, 2008, 2009, 2010, 2013, 2014, 2016, 2018, 2021).

Kompletan je autor književne fotomonografije Herceg-Novi: Grad sa 100.001 stepenicom (Knjižara So, Herceg Novi, 2011), knjige dokumentarne proze Bokeški berberin (Knjižara So, 2015), Boga u Boci (Nova knjiga, 2015). Napisao je tekst Bokeške bojanke (ilustrator Aleksandar Jeremić, Knjižara So, 2022). Priredio je Bokeški humor (Knjižara So, 2017).

Objavio je Prugastoplave storije (Laguna, 2010, 2016, 2021), koje s romanom Jedro nade (Laguna, 2014, 2015, 2016, 2019, 2021. g; nagrade „Pero despota Stefana Lazarevića“, „Borisav Stanković“, „Pečat vremena“ i nagrada „Branko Ćopić“ Srpske akademije nauka i umetnosti) čine jedinstveni dualni prozni sistem u savremenoj srpskoj književnosti. Jedro nade prevedeno je na ruski (Laguna, 2017), i engleski (Laguna, 2019).

Autor je esejističko-dokumentarne proze Boka Kotorska i Srbija (Knjiga komerc, 2018, 2019, 2022) i Dogodine na moru (Catena mundi, 2021).

Objavio je Galeba koji se smeje – roman za decu i odrasle (Knjiga komerc, 2019, 2020), koji se pojavio i u prevodu na kineski jezik (Knjiga komerc, 2022).

Od 2008. g. urednik je izdavačke djelatnosti hercegnovske Knjižare So (edicija „Bokeljologija“) i urednik manifestacije „Dani Knjižare So“.

Pisao za Politiku i Nedeljnik. Kolumnista je Pečata.

Član je Srpskog književnog društva i Udruženja za kulturu, umetnost i međunarodnu saradnju „Adligat“.

Jedan je od osnivača Grupe P-70.

Živi u Herceg Novom i u Bijeloj.

 

 

Galeb Simon kao I svi galebovi koji žive na ulazu u Bokokotorski zaliv ima žute oči I žuti kljun, za razliku od Bruna, jedinog galeba koji ima kljun crni.

Galebovima sa ostrva Mamula zabranjeno je da lete duboko u Zaliv, do Kotora, glavnog grada Boke. Tamo žive galebovi koji misle da govore drukčije.

Crnokljuni Bruno često odlazi za Kotor jer se tamo sastaje sa drevnim Meštrom iz Agencije za razvoj koja bi da raseli ostrvske žute kjunove. I da od stare tvrđave napravi luksuzni hotel.

Galeb Simon zaljubljuje se u kotorsku galebicu Anu, čiji preci pamte Nemanjiće, I doba kada je primorski grad Kotor, opasan drevnim bedemima, doživeo svoj najveći procvat.

Trećeg leta od početka ove uzbudljive morske avanture, galeb Simon I Ana moraće sa galepčićima da napuste ostrvo na ulazu u veliki zaliv. Neko je odlučio da mamula umesto raja za ljude I ptice postane raj za superbogate turiste. Galebovi će spas potražiti u obližnjem Herceg Novom, gradu idiličnom za život ljudi I galebova.

*

Ko sa 12 godina pročita ovaj roman nalik crtanom filmu za odrasle – čitaće ga deci. I smejaće se! Zavoleće do kraja života glavnog junaka, galeba Simona, I Boku Kotorsku – najlepši od svih zaliva na svetu.

Moderator: Zoran Paunović

 

Vladislav Bajac, rođen u Beogradu 1954. godine, pisac i izdavač, studirao je književnost  na Filološkom fakultetu, Odsek za jugoslovensku sa opštom književnošću. Bavio se novinarstvom i književnim prevođenjem sa engleskog jezika. Preveo je i priredio knjige: Pesnici bit generacije (1979), Zen priče (1980), Snaga robova,Lenarda Koena (1981), čitanka Najnovija beogradska priča (sa Borom Đokovićem, 1981), Čan priče (1982), Trip – Vodič kroz savremenu američku poeziju (sa Vladimirom Kopiclom, 1983), Šta ja radim ovde, L. Koena (1987), Zen pesme Muso Kokušija (1992).

Autor je pesničkih zbirki Koji put vodi do ljudi (1972) i Put haiku (1988); knjiga priča: Evropa na leđima bika (1988), Podmetači za snove, Geopoetičke basne (1992) i Gastronomadske priče (2012); romana: Knjiga o bambusu (1989), Crna kutija, Utopija o naknadnoj stvarnosti (1993), Druid iz Sindiduna (1998), Bekstvo od biografije, Život u osam imena (2001), Evropa ekspres, Roman u pričama (2003), Hamam Balkanija, Roman i druge priče (2008) i Hronika sumnje (Geopoetika, 2016).

Dobitnik je nagrade Itoen za haiku poeziju na svetskom konkursu u Tokiju, Japan 1991. i 1993. godine; stipendije Fondacije „Borislav Pekić“ 1993; nagrade „Stevan Pešić“ za najbolju proznu knjigu 1995; nagrade „Šesti april“ za najbolji roman o Beogradu; nagrade Fondacije „Branko Ćopić“ pri SANU za najbolju knjigu godine, kao i priznanja „Zlatni bestseler“, 1998, „Knjiga godine“ lista Večernje novosti, 1998; „Hit Libris“ za 2001; međunarodne nagrade „Zlatni prsten“ za stvaralački opus, Skoplje, Makedonija 2004; međunarodne književne nagrade „Balkanika“ za najbolju knjigu objavljenu na nekom od balkanskih jezika u 2007. i 2008; nagrade „Zlatni Hit Liber“ RTS i emisije Hit Libris za jednu od deset najtraženijih knjiga u Srbiji u 2008; nagrade „Isidora Sekulić“ za knjigu godine, 2008; nagrade „Kočićevo pero“ i „Kočićeva knjiga“, Banjaluka, BiH 2010; „Ramonda Serbica“, nagrade za životno delo, 2012; „Prozart“ nagrade za afirmaciju balkanske književnosti, Skoplje, Makedonija 2013; nagrade Special Book Award of China za doprinos kineskoj kulturi u svetu, 2014. u Pekingu; nagrade „Dimitrije Mitrinović“, 2015; nagrade „Meša Selimović“ za 2016. godinu za Hroniku sumnje.

Nosilac Ordena za zasluge u rangu Zapovednika Kraljevine Norveške.

Prvi roman Vladislava Bajca uvršten je u 25 romana decenije u Jugoslaviji 1990. Knjige su mu bile u najužem izboru za NIN-ovu nagradu za 1989, 1998, 2001. i 2008. godinu, kao i za nagradu „Meša Selimović“ 1998. Nominovan je za IMPAK Dablin književnu nagradu 2011. Bio je u najužem izboru za Književnu nagradu Atine za najbolju stranu knjigu 2012.

Knjige su mu prevedene na dvadeset svetskih jezika.

Potpredsednik Srpskog PEN-a od 2006. do 2010. godine; osnivač je i glavni urednik izdavače kuće Geopoetika (1993).

 

Zoran Paunović, rođen 1962. godine u Boru, diplomirao 1985. godine na Katedri za engleski jezik i književnost Filološkog fakulteta u Beogradu, magistrirao 1989, na istoj katedri, doktorirao 1995. u Novom Sadu. U zvanju redovnog profesora, predaje englesku književnost 19. i 20. veka na Filozofskom fakultetu u Novom Sadu i Filološkom fakultetu u Beogradu. Autor je dve knjige eseja (Gutači blede vatre, Prosveta, 1997; Istorija, fikcija, mit, Geopoetika, 2006; Prozor u dvorište, Geopoetika, 2017) i više od stotinu stručnih i naučnih radova iz oblasti angloameričke književnosti. U svom naučnom radu okrenut je prevashodno savremenoj engleskoj i američkoj književnosti. Bavi se i književnim prevođenjem: pored ostalih, prevodio je i romane Džejmsa Džojsa, Džozefa Konrada, Vladimira Nabokova, Džulijana Barnsa i Dona DeLila.

www.geopoetika.com

 

 

 

 

Srpski Umjetnik vijeka, Najhumanija ličnost godine i Ličnost-brend godine, violinista Stefan Milenković, uživa plodnu karijeru kao međunarodno priznati solista i recitalista, sa izvanrednom produktivnom dugovječnošću, profesionalnošću i kreativnošću. Milenković je karijeru započeo još kao dječak. Nastupio je za predsjednika SAD-a Ronalda Regana na Božićnom koncertu u Vašingtonu sa 10 godina. Sledeće godine svirao je za Mihaila Gorbačova u Beogradu. Sa 14 godina svirao je za papu Jovana Pavla II, a sa 16 je održao svoj hiljaditi koncert u Montereju u Meksiku. Čvrsto posvećen pedagoškom radu, Milenković je predavao u saradnji sa Isakom Perlmanom na Džulijardu u Njujorku, prije nego što je prihvatio svoju trenutnu poziciju vanrednog profesora violine na Univerzitetu u Ilinoisu u ,,Urbana-Champaign”. Milenković je i dalje najmlađi diplomirani umjetnik Muzičke akademije u Beogradu, magistarske studije završava sa 19 godina, a na pomenutom Džulijardu završio je i program strukovnih studija, pod paskom gospođe Doroti De Lej. Milenković svira violinu “Giovanni Battista Guadagnini” iz 1783. godine.

 

 

 

 

Maestro Bojan Suđić, najistaknutije dirigentsko ime u srpskoj muzici današnjice, već više od jedne decenije nalazi se na mjestu umjetničkog direktora Muzičke produkcije RTS i šefa dirigenta renomiranih ansambala – Simfonijskog orkestra RTS i Hora RTS. Redovni je profesor dirigovanja na Fakultetu muzičke umjetnosti u Beogradu i šef dirigent Simfonijskog orkestra ove institucije.

Svoju profesionalnu karijeru izgradio je na izuzetno složenom i bogatom repertoaru simfonijske, horske, operske i baletske muzike. Danas je prepoznatljiv i po koncertima na kojima je na sceni okupio preko pet stotina izvođača, u izvođenju “Osme simfonije” Gustava Malera, Berliozovog i Verdijevog “Rekvijema”, Orfove “Karmine Burane” i drugih djela, kao i po koncertima koje je održao pred izuzetno velikim auditorijumom od preko deset hiljada ljudi, sa ciljem da se umjetnička muzika približi širokoj publici.

Od pobjede na Jugoslovenskom takmičenju u Zagrebu (kasnije takmičenju „Lovro fon Matačić“), 1989. godine, profesionalna karijera maestra Bojana Suđića proširuje se na Evropu i Latinsku Ameriku, gdje je ostvario saradnju sa preko pedeset orkestara i horova. Pored Helsinške i Novosibirske filharmonije, simfonijskih orkestara iz Odenzea, Turkua, Klagenfurta, Helsinške opere i mnogih drugih eminentnih ansambala, Suđić je već deset godina redovni gost dirigent u sezonama Crnogorskog simfonijskog orkestra i OFUNAM-a iz Meksika.

Sarađivao je sa najistaknutijim svjetskim umjetnicima, među kojima su Maksim Vengerov, Vadim Rjepin, Najdžel Kenedi, Ivo Pogorelić, Denis Macujev, Nikolaj Luganski, Mišel Berof, Šlomo Minc, Emanuel Pai, Plasido Domingo, Željko Lučić, Nemanja Radulović i drugi.

Domaća stručna kritika smatra ga „vodećim dirigentskim imenom u srpskoj muzici“ (Sonja Marinković, Beograd), a kritičar iz Finske, između ostalog, istakao je: „On je prirodni talenat sa izuzetnim stilom i sa jednom od najljepših tehnika koje sam ikada vidio“ (Mats Liljeros, Huvudstadsbladet, Helsinki). www.bojansudjic.com

Montaž stroj MONTAЖ$TROJ

Radnička cesta

Autor i režija: Borut Šeparović

Tekst i dramaturgija: Ana Prolić, Borut Šeparović

Snimatelj slike i zvuka: Borut Šeparović

Montaža i obrada slike i zvuka: Konrad Mulvaj

Zvuk i muzika: MONTAЖ$TROJ

Fotografija: Borut Šeparović, Ana Prolić, Konrad Mulvaj

Grafičko oblikovanje: Nikolina Šerbetić Keserić

Oblikovanje špice: Dejan Oblak

Igraju: Bernard Tomić, Domagoj Janković, Matej Đurđević, Goran Grgić